Co robić jeśli sąsiad niszczy drogę?

Drogi publiczne oraz wewnętrzne stanowią dobro wspólne, co teoretycznie powinno skłaniać do dbałości o ich stan. Rzeczywistość czasem wygląda jednak zupełnie inaczej. Internauci dość często skarżą się na działalność sąsiadów, którzy zanieczyszczają drogę lub niszczą ją poprzez używanie ciężkich pojazdów. Taka sytuacja niekiedy może utrudniać albo nawet uniemożliwiać dojazd do jednej z posesji. Właśnie dlatego eksperci portalu RynekPierwotny.pl tłumaczą, jak można zdyscyplinować sąsiada, który nie dba o stan drogi wewnętrznej lub publicznej.

Analizę prawną warto rozpocząć od kwestii związanych z zanieczyszczaniem drogi publicznej. Takie wykroczenie najczęściej popełniają rolnicy, inwestorzy prowadzący prace budowlane lub właściciele firm transportowych. Grożą im sankcje przewidziane przez artykuł 91 ustawy z dnia 20 maja 1971 r. Kodeks wykroczeń (Dz.U. 1971 nr 12 poz. 114). Wspomniany artykuł mówi, że: „kto zanieczyszcza drogę publiczną lub na tej drodze pozostawia pojazd lub inny przedmiot albo zwierzę w okolicznościach, w których może to spowodować niebezpieczeństwo lub stanowić utrudnienie w ruchu drogowym, podlega karze grzywny do 1500 złotych albo karze nagany”. Przepisy nie wskazują jednoznacznie, że sprawca zanieczyszczenia powinien po sobie posprzątać. Warto jednak to zrobić, ponieważ w przeciwnym razie zarządca drogi publicznej może zlecić usługę czyszczenia specjalnej firmie i obciążyć sprawcę poniesionymi kosztami.

Warto wiedzieć, że nie tylko Policja ma prawo podejmować interwencję w przypadku popełnienia wykroczenia określonego przez art. 91 kodeksu wykroczeń. Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 17 listopada 2003 r. (Dz.U. 2003 nr 208 poz. 2026) wskazuje, że mandat za wykroczenie związane z zanieczyszczeniem drogi mogą też nałożyć funkcjonariusze lokalnej straży miejskiej lub gminnej.

Z poważniejszymi sankcjami finansowymi musi się liczyć właściciel pojazdu niszczącego drogę publiczną ze względu na zbyt duże jej obciążenie. W tym kontekście warto przypomnieć, że niedawno została wprowadzona nowa podstawa prawna do karania użytkowników zbyt ciężkich pojazdów. Przewoźnicy protestują przeciwko takiemu rozwiązaniu argumentując, że za przejazd zbyt ciężkim pojazdem teraz mogą jednocześnie zostać wymierzone nawet trzy różne kary. Po zmianach prawnych, niszczenie drogi publicznej zbyt ciężkim pojazdem może skutkować karą na podstawie:

• ustawy z dnia 20 czerwca 1997 r. prawo o ruchu drogowym (kara za brak zezwolenia na przejazd pojazdem nienormatywnym wynosząca do 15 000 zł)
• ustawy z dnia 21 marca 1985 r. o drogach publicznych (kara za przekroczenie dopuszczalnych nacisków osi na poziomie do 20 000 zł)
• ustawy z dnia 6 września 2001 r. o transporcie drogowym (kara za przekroczenie dopuszczalnej masy całkowitej pojazdu wynosząca do 10 000 zł)

Trzeba nadmienić, że Inspekcja Transportu Drogowego ma możliwość nakładania każdej z wymienionych powyżej kar. Właśnie dlatego powiadomienie ITD zamiast Policji może być najskuteczniejszym sposobem dyscyplinowania sąsiada niszczącego drogę publiczną.

Kwestia związana z możliwością ukarania sąsiada niszczącego nawierzchnię wygląda nieco inaczej, gdy mamy do czynienia z drogą wewnętrzną, a nie publiczną. Wówczas zastosowanie znajdują bowiem przepisy kodeksu cywilnego. Właściciel lub współwłaściciel drogi wewnętrznej będzie miał prawo dochodzenia swoich interesów na podstawie artykułu 222 paragraf 2 kodeksu cywilnego (KC). Pozew składany w sądzie cywilnym może przewidywać roszczenie o naprawę uszkodzonej drogi.

Czasem zdarza się, że skargi na niszczenie drogi dotyczą przejazdu użytkowanego na podstawie służebności. W takim przypadku, również można zgłaszać roszczenia wobec sąsiada demolującego drogę dojazdową. Chodzi zarówno o sytuację, w której osoba niszcząca dojazd jest właścicielem nieruchomości obciążonej służebnością, jak i właścicielem nieruchomości władnącej (tzn. nieruchomości, na rzecz której ustanowiono służebność). Zgodnie z kodeksem cywilnym, do ochrony służebności odpowiednio stosuje się przepisy dotyczące ochrony własności (w tym art. 222 par. 2 KC).