Tuje w ogrodzie: sadzenie i pielęgnacja

Tuje, które cieszą się niezmierną popularnością wśród amatorów ogrodnictwa, najlepiej czują się w przeciętnie żyznym, wilgotnym podłożu. Źle znoszą suszę, potrzebują też stosunkowo wysokiej wilgotności powietrza. Słabiej rosną na terenach otwartych, wietrznych, na glebach suchych. W takich warunkach są mniej zagęszczone, bo część ich pędów zasycha, a także bardziej podatne na choroby. Źle znoszą też zanieczyszczenie powietrza pyłem i spalinami oraz ochlapywanie solną breją powstającą podczas odśnieżania ulic. Może się zdarzyć, że roślina od strony jezdni usycha po jednym takim sezonie zimowym. Inną przyczyną całkowitego usychania żywotników jest zasolenie podłoża skutkujące suszą fizjologiczną (roślina nie może wtedy pobierać wody, choć znajduje się ona w podłożu).

Ponieważ żywotniki sprzedawane są zawsze z bryłą ziemi (owiniętą tkaniną jutową lub siatką albo rosnące w pojemnikach), można je właściwie sadzić przez cały okres wegetacyjny, choć nie należy robić tego w dni upalne, wietrzne i podczas suszy. Przyjmuje się, że najlepszy jest termin marzec-maj oraz wrzesień (posadzone później mogą się nie ukorzenić).

Zanim wykopiesz dołki i umieścisz rośliny w ziemi, warto sprawdzić, jakie rozmiary osiągną w przyszłości wybrane odmiany. To ważne, bo jeśli posadzisz je za blisko siebie, za kilka czy kilkanaście lat trzeba będzie część wyciąć, bo zaczną sobie nawzajem przeszkadzać i silniejsze zagłuszą te słabiej rosnące. Dotyczy to też żywopłotów, bo posadzone zbyt gęsto będą źle rosły, a zbyt rzadko – nie stworzą zwartej ściany zieleni.

Cięcie. Żywotniki nie wymagają cięcia, ale dobrze je znoszą. Wiosną przed rozpoczęciem wegetacji oraz w czerwcu i lipcu można przycinać młode przyrosty. Trzeba jednak pamiętać, że wycięcie grubszych gałęzi spowoduje deformację korony, bo taki zabieg nie pobudza żywotników do tworzenia nowych pędów, tak jak dzieje się w przypadku drzew i krzewów liściastych.

Zasilanie. Warto wiosną zasilać żywotniki kompostem lub wieloskładnikowymi nawozami przeznaczonymi dla roślin iglastych (najlepiej wolno działającymi).

Podlewanie. Dla dobrego rozwoju żywotników należy zadbać o regularne dostarczanie wody. W przypadku żywopłotów może to być pracochłonne, warto więc rozłożyć pod nimi linię kroplującą lub wąż pocący się czy zraszający i podłączać go regularnie do źródła wody. Jeszcze sprawniej będzie przebiegać proces, gdy nawadnianiem będzie zarządzał programator (komputer) umożliwiający przepływ wody o określonej przez nas porze.

Oferta szkółkarska dotycząca żywotników jest bardzo bogata i co roku przybywają nowe odmiany. Do wyboru mamy formy wysokie i niskie, o pokroju kolumnowym, wąsko- i szerokostożkowym, rozłożyste i kuliste, a także formy karłowe, nadające się szczególnie do ogrodów skalnych i pojemników.

W kompozycji ogrodowej soczysta zieleń żywotników utrzymująca się też zimą może odegrać ważną rolę. To dobre tło dla roślin o barwnych liściach i pięknie kwitnących. Podobną rolę mogą odegrać żywotniki o żółtych pędach.

W żywopłotach doskonale sprawdzają się takie wysokie odmiany żywotnika zachodniego, jak 'Columna', 'Brabant', 'Frieslandia', 'Holmstrup', 'Smaragd' o zielonych pędach oraz ''Aurescens', 'Europe Gold', 'Holmstrup's Yellow' o pędach żółtych. Osiągają 2-3 m wysokości. Posadzone w rozstawie 0,6-0,8 m po kilku latach tworzą zieloną ścianę żywopłotu, która - dzięki cięciu - możne się stać gładką powierzchnią.

Te wysokie odmiany można też sadzić pojedynczo w wielogatunkowych zestawieniach jako kontrapunkt - wyrazisty element kompozycji

Bardzo efektownie wyglądają też w przestrzeni ogrodowej sadzone pojedynczo lub w grupach kuliste odmiany żywotników, takie jak 'Globosa' i 'Golden Globe', jajowate, jak 'Hovei', szeroko stożkowate, jak 'Stolvijk' i 'Rheingold' (wszystkie osiągające średnicę lub wysokość około 1,0 m).

Na rabaty, do pojemników lub ogrodów skalnych nadają się odmiany karłowe żywotnika zachodniego, osiągające około 0,4 m średnicy: 'Danica', 'Hoseri', 'Woodwardii'.