Rozmnażanie winorośli prostsze niż myślisz. Zacznij teraz, a w maju posadzisz swoje sadzonki

Winorośl to jedna z najbardziej atrakcyjnych roślin owocowych, jakie można uprawiać w Polsce, a ostatnie łagodne zimy i ciepłe lata szczególnie jej sprzyjały. Dla ogrodników i działkowców kusząca jest też rozmaitość kultywarów. A ta nie ogranicza się bynajmniej do podziału na „jasne” i „ciemne”. Między Odrą a Bugiem uprawia się przeszło 500 różnych odmian winorośli. Jedne z nich dają owoce na wino, inne deserowe – wielkości porzeczki albo sporej śliwki, jasno- i ciemnozielone, bursztynowe, różowe, z błękitnym nalotem, czarne jak węgiel, o posmaku miodu, czekolady albo mięty. Centra ogrodnicze oferują zwykle drobny ułamek tej rozmaitości, ale dysponując kawałkiem ubiegłorocznego pędu, czyli tzw. sztobrem, można „wyprodukować” własną sadzonkę.

Owoce większości odmian winorośli mają pestki, ale siew używany jest do rozmnażania bardzo rzadko. Przede wszystkim dlatego, że uzyskane w ten sposób okazy nie powtarzają cech rośliny matecznej – każdy jest pierwszym przedstawicielem nowej odmiany o trudnych do przewidzenia cechach. Ogrodnicy wolą mieć do dyspozycji klony, a więc rośliny rozmnażane wegetatywnie.

Przygotowanie sadzonek zaczyna się na początku marca. Potrzebne są do tego kawałki łozy długości ok. 30 cm, przynajmniej grubości ołówka i z dwoma albo trzema oczkami (zgrubieniami, z których wyrastają pąki). Sztobry moczy się przez dobę w letniej wodzie, a następnie przycina na ok. 2 centymetry nad górnym oczkiem. Niżej położone pąki najlepiej jest usunąć, ścinając je ostrym nożem.

Doniczki albo przycięte butelki PET można wypełnić zwykłą ziemią ogrodową, ale korzenie rozwijają się lepiej w mieszance ziemi, piasku i ewentualnie perlitu. Taki skład gwarantuje dobrą przepuszczalność gleby, chroni więc delikatne korzenie przed gniciem. Bardzo ważne, by woda nie gromadziła się w dolnej części donicy, trzeba więc koniecznie pamiętać o otworach drenażowych.

Odpowiednio przycięte sztobry można wcisnąć wprost w ziemię, ale szansę uzyskania zdrowej i silnej sadzonki rosną dzięki dodatkowym zabiegom. Szczyt patyka dobrze jest pokryć cienką warstwą parafiny zabezpieczającej przed wysychaniem. Miejsca po usuniętych oczkach i kilka dolnych centymetrów warto posypać ukorzeniaczem do pędów zdrewniałych.

Żeby drobny proszek się nie osypał, w ziemi należy zrobić głęboką dziurę o średnicy nieco większej niż grubość patyka, a następnie delikatnie włożyć do niej sztober i docisnąć ziemię. Nad powierzchnię powinna wystawać tylko niewielka część, ok. 5 cm wraz z pąkiem.

Dla rozwoju sadzonki najlepiej jest, jeśli korzenie rozwijają się w cieple, a samo powietrze jest chłodne. W idealnej sytuacji są właściciele domów z ogrzewaniem podłogowym. Przez pierwsze tygodnie doniczki mogą stać na podgrzewanej posadzce. Później można przestawić je na parapet, w jasne miejsce o umiarkowanej temperaturze. Gleba powinna być stale lekko wilgotna, ale nie mokra.

Zaawansowani ogrodnicy korzystają ze specjalnych ukorzeniarek z kablami grzewczymi w dolnej części. Dzięki temu uzyskują sadzonkę z prawie każdego sztobra. Dla amatora nawet 50% szansy na sukces wydaje się jednak zupełnie wystarczające, można więc śmiało z technicznego wsparcia zrezygnować.

Po dwóch-trzech tygodniach od posadzenia na pędach wykształca się jasna, zgrubiała tkanka – kallus, a z niej wyrastają korzenie. Później z górnego pąka rozwijają się liście i młody pęd. Zahartowaną sadzonkę można wysadzić na docelowe miejsce już w drugiej połowie maja, gdy minie niebezpieczeństwo wiosennych przymrozków.