Zawory i głowice termostatyczne. Jak wybrać?

Aby efektywnie gospodarować energią grzewczą, konieczne jest zamontowanie przy grzejnikach zaworów termostatycznych, które pozwalają regulować ilość ciepła oddawanego przez kaloryfer do pomieszczenia. Takie rozwiązanie pozwala uzyskać komfortową temperaturę pomieszczeń i zmniejsza koszty ponoszone na ogrzewanie domu.

Zawory i głowice termostatyczne. Jak wybrać?
Źródło zdjęć: © Shutterstock

07.01.2018 | aktual.: 11.01.2018 12:05

Grzejniki to niezbędny element każdego pokoju, rozprowadzają ciepło do pomieszczeń i utrzymują w nich stabilną temperaturę. Standardowym wyposażeniem grzejników są zawory i głowice termostatyczne, ich zadaniem jest automatyczna regulacja mocy grzejników w taki sposób, aby utrzymać w pomieszczeniu stałą temperaturę. Kilkanaście lat temu nie były one tak powszechne jak dzisiaj.

W starych grzejnikach, zamykając zawór montowany na rurze, zmniejszaliśmy strumień ciepłej wody. Wtedy grzejnik stawał się chłodniejszy. Takie rozwiązanie miało jednak sporo wad. Pod wpływem strat i zysków ciepła temperatura w pomieszczeniach ulega dużym wahaniom, np. na skutek nasłonecznienia, otwarcia okna, włączenia dodatkowego urządzenia grzewczego lub przebywania dużej liczby osób. Gdy robi się za zimno lub za gorąco, konieczne jest przekręcenie zaworu w odpowiednią stronę, by wyregulować ilość ciepła oddawanego przez grzejnik do pomieszczenia. Tę czynność mogą wykonywać zawory termostatyczne sterujące temperaturą we wnętrzu i utrzymujące ją na żądanym poziomie.

Jak działa głowica termostatyczna?

Grzejnikowy zawór termostatyczny składa się z głowicy termostatycznej oraz z zaworu grzejnikowego. To proste urządzenie pozwala regulować przepływ czynnika grzewczego przez grzejnik, dostosowując jego moc do potrzeb cieplnych pomieszczenia. Wewnątrz głowicy termostatycznej znajduje się sprężysty mieszek wypełniony woskiem, cieczą, gazem lub inną substancją stałą o dużej rozszerzalności cieplnej, tzn. ulegającej sprężaniu lub rozprężaniu pod wpływem temperatury w pomieszczeniu (najczęściej spotykane głowice wyposażone są w czujniki cieczowe i gazowe). Pod wpływem wysokiej temperatury panującej w pomieszczeniu medium wypełniające mieszek rozszerza się, wytwarzając nacisk na sprężynę zwrotną - powoduje w ten sposób przymknięcie zaworu i obniżenie temperatury grzejnika. Gdy temperatura pomieszczenia spada poniżej temperatury nastawionej, medium się kurczy i zmniejsza się jego nacisk na trzpień zaworu. Dzięki temu zwiększa się natężenie przepływu wody grzewczej przez grzejnik. Aby głowica termostatyczna dobrze spełniała swoją funkcję, nie może być niczym przysłonięta ani zabudowana.

Jak ustawić zawór termostatyczny?

Głowica termostatyczna umożliwia wybór temperatury, do jakiej ma być ogrzewane pomieszczenie. Ustawienie żądanej temperatury uzyskuje się poprzez ustawienie odpowiedniej wartości na obrotowej głowicy. Poszczególnym nastawom na głowicy odpowiadają określone temperatury w zakresie np. od 6 do 28°C. Aby ułatwić obsługę zaworu, na pokrętle zaznaczono skalę, np. od 1 do 5. Ustawienie nastawy w położeniu 1 oznacza, że głowica przy tym ustawieniu będzie pilnować, aby temperatura w pomieszczeniu nie spadła poniżej tzw. temperatury dyżurnej 6°C. Nastawa 5 oznacza pełne otwarcie zaworu, czyli pracę grzejnika z maksymalną mocą. Jeżeli chcemy utrzymać komfortową temperaturę pomieszczeń w zakresie 20-22˚C, głowicę powinniśmy ustawić na środkowym położeniu, czyli na 3.

Skale temperatur ustalone są zgodnie z normami europejskimi dla Xp = 2 K. Oznacza to, że termostaty grzejnikowe zamykają się całkowicie przy temperaturze czujnika wyższej o 2°C od temperatury podanej na niższej skali.

Podsumowanie

Na rynku znajdziemy szeroką gamę grzejnikowych zaworów termostatycznych. Wybierając właściwy zestaw, należy zwrócić uwagę na sposób podłączenia do grzejnika. Do wyboru mamy zestawy do grzejników zasilanych bocznie oraz od dołu (typu V). Grzejniki mogą mieć wbudowany zawór termostatyczny - wówczas głowicę kupuje się osobno. Wybierając odpowiednią głowicę do zaworu termostatycznego, należy sprawdzić wymiary gwintu – powinien on być taki sam jak gwint wewnętrzny głowicy. Istotna jest funkcja dekoracyjna – inną głowicę zamontujemy do łazienki, a inną do salonu.

Może się okazać, że głowica nie będzie pracować prawidłowo, np. zasłonięta przez kanapę, narażona na przeciągi bądź zamontowana w pozycji pionowej (spowoduje to nieprawidłową pracę termostatu). Wówczas konieczne będzie zastosowanie głowicy z czujnikiem wyniesionym. Taki czujnik musi być zamontowany na ścianie, w odpowiedniej odległości od zasłon lub pod grzejnikiem przy listwie przypodłogowej (jeśli nie biegną tam rury).

Coraz większym zainteresowaniem cieszą się elektroniczne głowice termostatyczne. Pozwalają one na ustawienie parametrów temperatury w systemie dobowym bądź tygodniowym. Mają dodatkowe, automatyczne funkcje, które nie są dostępne dla standardowych rozwiązań, np. funkcja „otwartego okna”, która automatycznie zamyka zawór grzewczy, gdy wyczuje napływ chłodnego powietrza. Z kolei funkcja „przeciwmrozowa” otwiera zawór grzewczy, gdy temperatura w pomieszczeniu spadnie poniżej temperatury dyżurnej, np. 6°C.

Wybrane dla Ciebie