Sterowanie ogrzewaniem w domu

Gdyby urządzenie grzewcze pracowało bez nadzoru, mogłoby spowodować nadmierny wzrost temperatury i awarię ogrzewania. Nikt z nas nie ma ochoty na pilnowanie jego działania bez przerwy, dlatego w każdym kotle, pompie ciepła czy ogrzewaczu elektrycznym zamontowany jest przyrząd powodujący automatyczne wyłączenie urządzenia przy ustalonej wartości temperatury, czyli termostat. Gdy temperatura nadmiernie się obniża, grzanie uruchamia się automatycznie również dzięki niemu. O tym, przy jakiej temperaturze z dostępnego zakresu następuje wyłączenie, decydujemy sami, odpowiednio ustalając położenie regulatora termostatu.

Regulator ustawia się tak, by w ogrzewanym wnętrzu nie było ani za zimno, ani za gorąco. Ale zapotrzebowanie na ciepło stale się zmienia – kiedy włączy się dużo urządzeń elektrycznych lub przez okno zacznie zaglądać słońce, ogrzewanie powinno działać z mniejszą mocą, żeby temperatura nie wzrastała. Jeśli regulacja temperatury jest ręczna, sam musisz zadbać o skorygowanie ustawień, żeby nie marnować energii. Nie jest to jednak wygodne ani efektywne, a przy tym skutkuje wysokimi rachunkami za ogrzewanie. Jak bowiem zmienić ustawienia urządzeń grzewczych, kiedy się jest poza domem? Dlatego znacznie lepiej sprawdza się regulacja automatyczna.

Do automatycznej regulacji temperatury w instalacji grzewczej służą grzejnikowe zawory termostatyczne. Od dłuższego czasu instaluje się je standardowo w każdej nowej instalacji, ale w kilkudziesięcioletnich budynkach może ich jeszcze nie być. Po ich zamontowaniu rachunki za ogrzewanie staną się dużo niższe, jeśli tylko wiesz, jak się posługiwać takimi zaworami.

Głowica termostatyczna jest wypełniona substancją zmieniającą swą objętość wraz ze zmianami temperatury otoczenia, co sprawia, że wywiera mniejszy lub większy nacisk na trzpień zaworu, powodując jego otwarcie bądź zamknięcie. Dzięki temu moc cieplna przekazywana z grzejnika do pomieszczenia jest stale dopasowywana do zmieniającej się w nim temperatury. Bo choć temperatura wody w instalacji się nie zmienia, to otwieranie i zamykanie zaworu powoduje zmiany ilości wody przepływającej przez grzejnik i w rezultacie jest on mniej lub bardziej ciepły.

Efektem działania zaworów termostatycznych jest utrzymywanie się temperatury w pomieszczeniu na mniej więcej stałym poziomie niezależnie od zmieniających się w nim zysków i strat ciepła. Poziom temperatury wybieramy sami, ustalając położenie pokrętła głowicy zaworu. Możemy więc obniżyć temperaturę na noc lub na czas, gdy nie ma nas w domu. Dobrze jest pamiętać, by zamykać zawory w trakcie wietrzenia pomieszczeń przez otwarte okna.

Jeżeli mieszkasz w domu jednorodzinnym i masz własne źródło ciepła, możesz sterować temperaturą w pomieszczeniach, zmieniając temperaturę wody w instalacji c.o. Żeby nie robić tego ręcznie, potrzebny jest regulator kotła reagujący na zmiany temperatury w ogrzewanych wnętrzach – tak zwany termostat pokojowy. Włącza on kocioł, gdy temperatura w pomieszczeniu, w którym znajduje się termostat, jest niższa od nastawionej na nim wartości, i wyłącza po jej osiągnięciu.

Automatyczna regulacja może być jeszcze pogodowa – wtedy czujnik temperatury jest umieszczony za zewnątrz domu, a praca urządzenia grzewczego jest uzależniona od zmian temperatury zewnętrznej (jej wartościom odpowiadają określone wartości temperatury wody w instalacji c.o. zaprogramowane w regulatorze). Zastosowanie regulacji pogodowej umożliwia utrzymywanie odpowiedniej temperatury w pomieszczeniach przy minimalnej potrzebnej do tego temperaturze wody w instalacji, co jest korzystne szczególnie przy ogrzewaniu pompą ciepła lub kotłem kondensacyjnym, bo działają one tym sprawniej, im niższa jest temperatura, do jakiej podgrzewają wodę.