Jak posługiwać się wiertarką? Musisz przestrzegać kilku zasad

Wiercenie wiertarka udarową

Zacznijmy od przygotowania. Gdy dobierzesz wiertło, musisz umieścić je w uchwycie. Jeśli jest to uchwyt "beznarzędziowy", do rozwarcia szczęk przytrzymujących wiertło nie jest potrzebny kluczyk. Wystarczy przekręcać plastikowy korpus uchwytu, rozszerzając lub zwężając tym samym rozstaw szczęk. Po umieszczeniu wiertła w uchwycie trzeba go silnie dokręcić, żeby nie poluzowało się ono w trakcie pracy. Jeśli uchwyt jest kluczykowy, kluczyk umieszczamy w otworze uchwytu i analogicznie - odkręcamy lub dokręcamy.

Zanim rozpoczniesz wiercenie, ustaw wstępną prędkość (bieg). Pokrętło jej wyboru znajduje się najczęściej przy spuście. Prędkość dobierasz do rodzaju pracy, materiału i do średnicy wiertła. Im ta jest mniejsza, z tym większą prędkością obrotową możesz zaczynać. Duża prędkość wskazana jest, gdy używasz wierteł do drewna. Mniejsza, kiedy wiercisz w metalu lub z udarem. Pamiętaj, że prędkości ani też kierunku obrotów nie wolno zmieniać w trakcie pracy wiertarki. Silnik powinien być wtedy unieruchomiony.

Kolejną ważną sprawą jest ustawienie funkcji udaru. Z udarem wiercisz tylko w materiałach twardych i zwartych, których w ten sposób nie zniszczysz – cegłach pełnych, betonie, kamieniu. W kruchym betonie komórkowym, pustakach ceramicznych, płytach gipsowo-kartonowych, płytkach ceramicznych i gresowych, płytkach kamiennych wierci się bez udaru. Podobnie, gdy robisz otwory w drewnie, metalu lub tworzywach sztucznych. Nie jest on też potrzebny, gdy wiertła zastąpisz którymś z dodatkowych akcesoriów, na przykład tarczą szlifierską.

Podczas wiercenia z udarem wiertarkę musisz silnie dociskać do podłoża, bo tylko wtedy udar będzie działał.

Jeśli zachodzi obawa, że wiercąc, spowodujesz pęknięcie materiału (płytki ceramicznej, wąskiego kawałka drewna), najlepsze, co możesz zrobić, to wykonać najpierw otwór bardzo cienkim wiertłem i później poszerzyć go wiertłem o docelowej średnicy. Do wiercenia w płytkach najlepiej używać specjalnego wiertła łopatkowego.

Pamiętaj, żeby podczas wiercenia trzymać wiertarkę pod kątem prostym do podłoża i nie przechylać jej na boki, chyba że zamierzasz wiercić po skosie. Gdy długo wiercisz na wolnych obrotach, przewietrz co jakiś czas wiertarkę – wyciągnij wiertło z otworu i na kilka sekund maksymalnie zwiększ prędkość.

Aby za bardzo nie nabrudzić, podczas wiercenia warto koło wiertła trzymać rurę włączonego odkurzacza. Będzie na bieżąco odsysała powstający pył lub wióry. Niektórzy majsterkowicze, zanim zaczną wiercić w ścianach, pod punktem oznaczającym miejsce na dziurę naklejają rozchyloną, papierową kopertę (używając paska taśmy samoprzylepnej). Podczas pracy pył wpada wprost do koperty, a nie na podłogę.

Do robienia otworów wykorzystuj ogranicznik. To pałąk z podziałką, który osadza się w otworze dodatkowej, plastikowej rękojeści zakładanej tuz przy uchwycie wiertarki. Wysuwając lub cofając pałąk, ustawiasz maksymalną głębokość, do jakiej wiertło wniknie w materiał. Wiercisz wtedy dotąd, aż koniec pałąka nie dotknie podłoża. Dalej już nie zdołasz zagłębić wiertła w materiale.
Wiertarka ma przełącznik kierunku wiercenia. Wierci się zawsze w prawo. Nie zmieniaj kierunku podczas wyciągania wiertła z otworu, bo je uszkodzisz.

Jak robić otwory o równych krawędziach?

Czasami, gdy wierci się w drewnie lub materiale drewnopochodnym, brzegi otworu wychodzą postrzępione, a czasem nawet odszczypie się kawałek materiału. Istnieją dwa triki, aby tego uniknąć:
1) przykładasz cienki, niepotrzebny kawałek drewna lub sklejki, stabilizujesz go ściskami stolarskimi, po czym wiercisz przez oba kawałki na raz. Gdy nie chcesz, by otwór był wystrzępiony także od spodu – wtedy od dołu przytwierdzasz jeszcze jeden kawałek i przewiercasz wszystkie trzy.
2) Naklejasz w miejscu wiercenia kawałek taśmy malarskiej i wiercisz przez nią. Po odklejeniu otwór będzie miał idealnie równe krawędzie.

Wiercenie przy użyciu młotowiertarki

W tym przypadk osadzanie wiertła w uchwycie wygląda zdecydowanie prościej. Umieszcza się je w otworze, po czym odsuwa nieco uchwyt do tyłu. Po dociśnięcia wiertła zakleszcza się ono i można puścić uchwyt, który wróci na swoje miejsce. Młotowiertarek używamy głównie do twardych materiałów – betonu, murowanych ścian. Gdy chcesz wiercić, przełącznikiem uruchamiasz udar (w kruchych materiałach powinieneś wiercić bez udaru). W tym przypadku, inaczej niż ma to miejsce w wiertarkach udarowych, nie dociska się wiertła do materiału. Mechanizm udaru pneumatycznego sam wprawia wiertło w ruch posuwisto zwrotny. Wiertło pracuje z taką siłą, że jego wspomaganie nie jest potrzebne, a wręcz niezalecane.

Młotowiertarkę można też przełączyć na funkcję kucia. Wiertło należy wcześniej zastąpić przebijakiem lub dłutem SDS. Używa się ich do rycia bruzd, wybijania gniazd w ścianach, wykuwania dużych otworów, a także do wyburzania ścian lub skuwania tynków.

Wiertła zwykłe i SDS

Do zwykłych wiertarek udarowych dokupuje się wiertła oraz inne akcesoria z walcowanym trzpieniem. Wiertła do samozaciskowych uchwytów młotowiertarek to wiertła systemu SDS (SDS PLUS, SDS MAX). Jeśli chcesz zastosować do młotowiertarki zwykłe wiertło, użyj przejściówki SDS, ale pamiętaj, że wtedy możesz wiercić tylko bez włączonego udaru.

Wiertła do betonu – przeznaczone do wiercenia nie tylko w nim, ale również w ceramicznych cegłach i pustakach, keramzytobetonie, betonie komórkowym, silikatach, kamieniu. Mają na czubku wlutowane twarde ostrze (najczęściej o dwóch krawędziach tnących), które wystaje nieco na boki.
Wiertła do drewna – od innych różnią się kolcem centrującym, który mają na czubku. Służy on do ustabilizowania wiertła w materiale, zanim wejdzie ono w ruch obrotowy. Wiertła takie przydadzą się nie tylko do drewna litego, ale również do sklejki bądź płyt drewnopochodnych i laminatów. Do drewna służą tez wiertła łopatkowe, pozwalające robić otwory o dużej średnicy, albo sedniki – do wycinania płytkich, szerokich gniazd. Specyficznym rodzajem wierteł są otwornice. To najeżone zębami pierścienie, przytwierdzane do specjalnej tarczy, którą osadza się w uchwycie wiertarskim. Zrobisz nimi najszersze otwory, nawet takie średnicy 5-6 cm.
*Wiertła do metalu *– produkowane ze stali HSS, w technologii walcowania lub szlifowania. Powinny mieć ostrza z węglików spiekanych. Wiertła takie używane są również do tworzyw sztucznych. Do stali nierdzewnej i kwasoodpornej używaj wierteł z oznaczeniem HSS Co, a do miedzi i innych metali kolorowych – HSS R.

Wiercenie w ścianie pokrytej płytkami ceramicznymi

1) Metalowym punktakiem zaznaczasz miejsce wiercenia.
2) Wiertłem łopatkowym przewiercasz płytkę (możesz także użyć wiertła do betonu). Wiercisz wolno i bez udaru.
3) Gdy wiertło dotrze do muru, łopatkowe zastępujesz wiertłem do betonu i dalej możesz wiercić z udarem (chyba że płytki przyklejone są do pustaków, kruchego betonu komórkowego lub okładziny z płyt g-k).
4) Szerokie otwory w płytkach wykonuje się używając wiertła koronowego.