Ograniczenia dla właścicieli mieszkań w programie MdM

Nie każdy wie, że z mieszkaniem kupionym w ramach programu MDM nie możemy zrobić, co nam się żywnie podoba. Wręcz przeciwnie – państwo postawiło przed beneficjentami kilka ograniczeń w zakresie obrotu swoją nieruchomością.

Chodzi przede wszystkim o sprzedaż i wynajem mieszkania. Przez pięć lat od momentu kupna nieruchomości w ramach MdM beneficjent nie może dokonać takiej transakcji. Jeśli złamie tę zasadę, będzie musiał zwrócić całość lub część dopłaty.

Ile trzeba zwrócić?

To zależy od tego, kiedy uczestnik programu złamie zasady. Wysokość zwrotu oblicza się, mnożąc liczbę miesięcy, która pozostała do końca pięcioletniego okresu, przez kwotę przypadającą na jeden miesiąc. Przykładowo – ktoś dostał 30 tys. zł, więc na miesiąc przypada 500 zł (30 tys. zł / 60 miesięcy). Jeśli wynajął mieszkanie po trzech latach, a więc po 36 miesiącach, pozostały mu 24 miesiące spłat. Wysokość zwrotu oblicza się więc, mnożąc 24 x 500. Nieuczciwy beneficjent w tym przypadku będzie musiał zwrócić 12 tysięcy złotych.

Jak długo na cenzurowanym?

W rzeczywistości okres, podczas którego nie będzie można dobrowolnie rozporządzać swoim mieszkaniem, jest najczęściej dłuższy niż pięć lat, bowiem ten „nalicza się” dopiero od początku kolejnego roku kalendarzowego od momentu zakupu.

Nie wszyscy zdają sobie sprawę z tych obostrzeń, a przecież w znacznym stopniu pozbawiają one mieszkania w ramach MdM inwestycyjnej atrakcyjności. Rząd w nowelizacji ustawy z 25 czerwca 2015 doprecyzował nawet, że nie można wynająć choćby pojedynczego pokoju.

Ograniczeń ciąg dalszy

Nieruchomość kupiona w ramach programu Mieszkanie dla Młodych ma służyć celom mieszkaniowym. Problematyczne więc jest tam prowadzenie własnej działalności gospodarczej. Co prawda nie jest wykluczone, ale tylko w ograniczonym zakresie. Musi zostać zachowana podstawowa funkcja lokalu, czyli właśnie mieszkalna. Jeśli np. zrobisz z mieszkania warsztat stolarski albo zakład fryzjerski, wtedy ta funkcja z pewnością nie będzie zachowana.

Dotację trzeba będzie oddać także wtedy, gdy beneficjent już po kupnie mieszkania w ramach programu nabędzie prawo własności innej nieruchomości mieszkaniowej lub też spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu – zarówno w całości, jak i w części. Nie trzeba będzie oddawać pieniędzy w sytuacji, gdy prawo własności wynika ze spadku.

Kiedy zwrot dotacji?

Rząd wprowadził też dodatkowe obostrzenia, które mogą poskutkować zwrotem dotacji. Jak wyjaśniono – chodziło o sytuacje, gdy ktoś wykorzystywał zasady programu. Pieniądze w całości lub części będzie musiał zwrócić także uczestnik, który dokonał wcześniejszej spłaty całości kredytu lub jego części przekraczającej wysokość udzielonego dofinansowania wkładu własnego. To samo, gdy beneficjent jeszcze przed dniem nabycia mieszkania spłaci całość kredytu lub więcej niż 50 proc. jego ceny zakupu.

Co, gdy beneficjent MDM złamie zasady? Tu również warto nabyć niezbędną wiedzę, w przeciwnym razie będziemy zmuszeni zwrócić nie tylko część dotacji, ale też odsetki. Od momentu, gdy np. sprzedasz mieszkanie, masz 30 dni, by zawiadomić bank. Kolejne 30 dni to okres, w którym powinno się zwrócić pieniądze na bankowe konto. Zwłoka będzie się równała naliczeniu odsetek.

Ktoś może pomyśleć, że najlepszym wyjściem byłoby ukrycie sprzedaży lub najmu i innych zabronionych działań. Takie wyjście, gdy stanie się jawne, grozi już odpowiedzialnością karną.

Inna nieprzyjemna okoliczność, to fakt, że takie zachowanie rzutuje na zdolność kredytową. Jeśli pieniędzy nie zwrócisz niezwłocznie, bank może mieć podstawy do zrewidowania twojej kondycji finansowej, domagając się np. dodatkowych zabezpieczeń. Taka sytuacja będzie też z pewnością skutkować pogorszonymi relacjami z bankiem w przyszłości.

Warto zdawać sobie sprawę z tych wszystkich obostrzeń. Klientów MdM może kusić zwłaszcza rynek najmu. W obecnej sytuacji jest to jeden z lepszych instrumentów finansowych – zwłaszcza w porównaniu z lokatami bankowymi i obligacjami. Brak wiedzy o tym, że przez pięć lat wynajem jest wykluczony, będzie dla takich inwestorów bolesnym rozczarowaniem.

Teresa Michniak, WGN Nieruchomości