Klimatyzatory – wybór na lato i lata
Jeszcze kilkanaście lat temu klimatyzator w domu wydawał się wielu osobom ekstrawagancją i niepotrzebnym luksusem. Dziś to niemal standard. Najtańsze przenośne modele można bowiem kupić już za kilkaset zł. Ale są też rozbudowane systemy za ponad kilkanaście tys. zł. Tak duża rozpiętość cen wiąże się z różnorodnością urządzeń i ich możliwości. Klimatyzatory kasetonowe, ścienne, typu split – co kryje się pod tymi nazwami?
Klima…
Nie każde urządzenie służące do obniżania temperatury powietrza to klimatyzator. Zaletą tak zwanych klimatorów albo klimatyzerów jest niska cena, najtańsze modele bywają oferowane za mniej niż 200 zł. W dodatku zużywają niewiele energii, a więc są tanie w eksploatacji. Za ich pomocą nie da się jednak precyzyjnie regulować temperatury, a moc urządzeń zwykle jest niewielka.
Można je porównać do udoskonalonego wentylatora. Powietrze zasysane z pomieszczenia przechodzi nad zbiornikiem z wodą albo lodem. Parująca ciecz pochłania ciepło, w rezultacie w pomieszczeniu obniża się temperatura i wzrasta wilgotność, a powietrze staje się bardziej rześkie. Wadą takiego rozwiązania jest konieczność uzupełniania wody, trzeba to robić tym częściej im temperatura jest wyższa.
… i klimatyzacja
Typowe klimatyzatory działają na tej samej zasadzie co lodówka. Z jednej strony pochłaniają ciepło, z drugiej je oddają. Najważniejsze elementy systemu to sprężarka, skraplacz i parownik. Ten ostatni jest umieszczony w chłodzonym pomieszczeniu, zaś skraplacz najczęściej na zewnątrz lokalu.
Wentylatory wprowadzają powietrze w ruch, umożliwiając transport ciepła poza mieszkanie, bezpośrednio albo przez system wentylacyjny. Wyposażony w czujniki i sterowniki sprzęt może utrzymać temperaturę w pomieszczeniu na stałym, z góry założonym poziomie, nawet kilkanaście stopni niższym niż na zewnątrz. W praktyce nie poleca się tak silnego różnicowania temperatur, głównie ze względu na zdrowie użytkowników.
Rodzaje urządzeń
Cały układ klimatyzatora może być zamknięty w jednym zwartym korpusie. Na zewnątrz wyprowadzona jest wówczas tylko elastyczna rura, przez którą wylatuje nagrzane powietrze. Klimatyzatory monoblokowe sprawdzają się najlepiej w sytuacjach awaryjnych, np. gdy trzeba schłodzić rzadko używane pomieszczenie. Można je łatwo przenosić z miejsca na miejsce, z reguły mają uchwyty i kółka ułatwiające transport. Ceny oscylują średnio w granicach 1000–2000 zł.
Ich główną, właściwie niemożliwą do usunięcia wadą jest głośna praca. Poziom hałasu jest różny, zazwyczaj mieści się w przedziale 40–60 dB. Informacja dotycząca tego parametru powinna znaleźć się w karcie produktu. Producent określa też, na którym biegu urządzenie osiąga dany poziom głośności pracy. Instrukcję warto przeczytać uważnie, zdarza się bowiem, że poziom hałasu podany jest dla najniższego biegu, a wydajność chłodnicza dla najwyższego.
Znacznie mniej uciążliwe dla użytkowników są urządzenia typu split, podzielone na dwie jednostki. Wewnętrzna działa cicho, zewnętrzna jest zamontowana na stałe poza lokalem, więc hałas nie jest dokuczliwy. Rodzina klimatyzatorów split jest duża, obejmuje m.in. liczną grupę urządzeń ściennych o zróżnicowanej stylistyce; klimatyzatory podsufitowe, stosowane zwykle gdy nie można wykorzystać miejsca na ścianie i w szczególnie wysokich pomieszczeniach; znane z biur klimatyzatory kasetonowe, osadzane w suficie podwieszanym; klimatyzatory przypodłogowe.
Dostępne są także rozbudowane systemy typu multisplit, w których jeden centralny agregat podłączony jest do wielu jednostek wewnętrznych w pomieszczeniach budynku. Taki system może być bardziej wydajny i praktyczny niż szereg osobnych urządzeń, ale warto zaplanować go już na etapie projektowania domu.
Shutterstock.com Dodatkowe funkcje
Klimatyzator może chłodzić albo ogrzewać pomieszczenie. Nowoczesne urządzenia służą nie tylko do regulowania temperatury. Wiele modeli wyposażonych jest w filtry, usuwające z powietrza pyłki, cząstki kurzu i zarodniki grzybów. To funkcja, którą docenią przede wszystkim alergicy. Inną opcją jest możliwość osuszania powietrza. Wprawdzie w wielu współczesnych budynkach wilgotność jest raczej za mała, ale w niektórych sytuacjach ta funkcja również może okazać się przydatna. Marketingową ciekawostką wydają się urządzenia wzbogacające powietrze o rozpylaną witaminę C, która ma być wchłaniana przez skórę przez użytkowników.
Nowy dom
Ceną za komfortową temperaturę jest zwykle hałas. Nawet jeśli ogranicza się do cichego szumu w tle może być nieprzyjemny. Osoby budujące dom mogą ominąć ten problem, sięgając po nowe rozwiązania. Jednym z nich są systemy podłogowe, w których pod posadzką przeprowadzone są rury z wodą. Zimą płynie w nich gorąca ciecz, latem chłodna. Temperaturę w domu można nieco obniżyć stosując systemy wentylacyjne z gruntowym wymiennikiem ciepła. W budynkach z dobrą izolacją termiczną zadziałają też stare sposoby – wietrzenie domu nocą oraz zasłanianie okien w najgorętszych godzinach.