Zewnętrzna instalacja elektryczna. Jak ją zaplanować?

Oświetlenie podjazdu i ogrodu, gniazdko w altance, system sterowania bramą – to tylko niektóre elementy zewnętrznej instalacji elektrycznej. Dobrze zaplanowana zapewnia zarówno wygodę, jak i bezpieczeństwo w strefie wokół domu. Sprawdź, czym powinna się wyróżniać zewnętrzna instalacja elektryczna, kiedy ją zaprojektować, jak prowadzić przewody i wybierać osprzęt.

Zewnętrzna instalacja elektryczna rządzi się nieco innymi prawami niż domowa. Przede wszystkim przewody, osprzęt i punkty świetlne muszą być odporne na wilgoć, oddziaływanie pyłów, zmienne warunki pogodowe (w tym bardzo niskie temperatury) czy uszkodzenia mechaniczne. Warto o tym pamiętać, wybierając poszczególne elementy.

Instalację elektryczną możemy poprowadzić samodzielnie, oczywiście jeśli mamy wiedzę i umiejętności w tym zakresie. Ale już sam jej projekt warto skonsultować z elektrykiem. Skoryguje on ewentualne błędy, a także doradzi, co zrobić, by wszystko działało sprawniej i wydajniej. Pomoże też wybrać odpowiedni osprzęt. Jeśli jednak planujemy skomplikowaną instalację z dużą liczbą punktów świetlnych, lepiej powierzyć zarówno projekt, jak i koordynację prac inżynierowi oraz oświetleniowcowi.

Zaprojektowanie i poprowadzenie zewnętrznej instalacji elektrycznej powinno poprzedzać wszelkie prace wykończeniowe w ogrodzie. Najlepiej wszystko zrobić już na etapie budowania fundamentów. Zwykle wtedy w strefie wokół domu pracuje koparka – od razu przygotujemy więc rowy na przewody. Wcześniejsze prace uchronią idealnie wypielęgnowane ścieżki i wymuskane trawniki przed zniszczeniem.

Zewnętrzna instalacja elektryczna pozwala cieszyć się oświetleniem wokół domu i w ogrodzie. Dlatego kluczowe jest dobre rozplanowanie punktów świetlnych. Warto rozjaśnić podjazd oraz ścieżki. W ogrodzie przydadzą się też gniazdka – dzięki nim wygodnie podłączymy sprzęty zasilane prądem (np. kosiarkę). Zarówno włączniki światła, jak i gniazdka (przynajmniej po jednej sztuce) powinny znaleźć się w altance czy każdym innym budynku ogrodowym. Zewnętrzna instalacja elektryczna służy również do poprawnego działania automatyki bramy, systemów alarmowych wokół domu, pomp wodnych czy sygnalizacji poziomu szamba.

Kable układane w ziemi muszą spełniać wysokie standardy odporności. Wybieramy takie, które mają oznaczenie YKY. A na jakiej głębokości należy je ułożyć? Powinno być to co najmniej 50 cm, a najlepiej – 70 cm. Jeśli kable są prowadzone w rurze osłonowej, może to być 40 cm. Sam rów musi być jednak o 10 cm głębszy i wysypany piaskiem – chyba że gleba jest piaszczysta, wtedy można to pominąć.

Również nad kablem przyda się ok. 10-centymetrowa warstwa piachu. Powyżej układa się niebieską folię ostrzegawczą. Dzięki temu gdy w przyszłości trzeba będzie zrobić wykopy w ogrodzie, nie uszkodzimy instalacji. Ostatnią warstwę powinna stanowić ziemia, bez kamieni czy gruzu.

Wszystkie elementy zewnętrznej instalacji elektrycznej powinny spełniać wysokie standardy bezpieczeństwa. W przypadku kabli odpowiada temu oznaczenie YKY. A co jeśli chodzi o lampy, gniazdka i łączniki?

Lampy zewnętrzne. O dostosowaniu opraw do warunków zewnętrznych mówi oznaczenie IP, czyli stopień szczelności. Wyrażane jest dwiema cyframi (np. IP 44). Pierwsza odpowiada odporności na pyły, a druga – na wodę. Wartość 5 oznacza, że bardzo drobne pyłki mogą dostać się do środka, ale nie uszkodzą sprzętu. Z kolei 6 to pełna pyłoszczelność. W przypadku drugiej cyfry wybierajmy lampy o wartości co najmniej 4 (ochrona przed bryzgami wody). Im wyższa cyfra, tym lepsze właściwości (przykładowo: 5 oznacza ochronę przed spływającymi strugami, a 8 – przed zanurzeniem w wodzie). Oprawę o IP 68 można montować w oczku wodnym.

Gniazda elektryczne i łączniki. Ich szczelność również oznaczana jest przez IP. Wybierajmy te o klasie co najmniej 44. Wszystkie gniazda zewnętrzne powinny być wyposażone w klapkę chroniącą przed wodą i pyłami.

Jeśli chcemy obniżyć rachunki za prąd, postawmy na oświetlenie energooszczędne. W warunkach zewnętrznych świetnie sprawdzą się ledy – obecnie najpopularniejsze źródła światła tego typu. Stosuje się je m.in. w miejskich iluminacjach.

Przyjazne dla domowego budżetu będą też halogeny i świetlówki. W niektórych miejscach w ogrodzie warto jednak zdecydować się na nowoczesne lampy solarne, czyli zasilane energią słoneczną. Najlepiej sprawdzą się wzdłuż podjazdu czy ścieżek ogrodowych. O zmroku wykorzystają energię magazynowaną w świetle dziennym. Ponadto nie wymagają żadnej instalacji – wystarczy po prostu wbić je w ziemię.