Wymiana i montaż okien przed zimą. Na co zwrócić uwagę?

Okna są często traktowane przede wszystkim jako źródło strat ciepła. Dotyczy to jednak przede wszystkim tych zainstalowanych ok. 20 lat temu – ich parametry są nieporównywalne do sprzedawanej obecnie stolarki, a właściwości energooszczędne uległy pogorszeniu w miarę użytkowania (np. wskutek rozszczelnienia). Tymczasem dobre okna są ważnym elementem energooszczędnego domu i gwarancją niższych rachunków.

Myśląc o wymianie okien, zwróć uwagę na ich parametry - współczynnik przenikania ciepła okna Uw oraz przepuszczalność energii promieniowania słonecznego g. W broszurach producentów pojawia się współczynnik przenikania ciepła szyby Ug, nie należy go jednak przeceniać, gdyż nawet najlepsza szyba nie funkcjonuje samodzielnie. Zamontowana w ramie o słabej izolacyjności może nie zapewnić dostatecznej ochrony przed zimnem.

Warunki techniczne obowiązujące od 2014 roku określają maksymalne wartości tych parametrów. Według rozporządzenia Ministerstwa Infrastruktury i Rozwoju współczynnik Uw ma być sukcesywnie obniżany - obecnie w budynkach można montować okna pionowe o współczynniku Uw maks. 1,3 W/m2·K, zaś połaciowe 1,5 W/m2·K. W styczniu 2021 r. współczynnik ten nie powinien przekraczać 0,9 (W/m2·K) w przypadku okien pionowych i 1,1 (W/m2·K) dla połaciowych.

Ponieważ okna wybieramy na 20-30 lat, lepiej decydować się więc na takie, które spełniają przyszłe wymagania lub są do nich dość zbliżone. Większość producentów osiągnęła obecny standard wymagany przepisami, jednak wyzwaniem będzie obniżenie współczynnika Uw do wartości określonej w przepisach za osiem lat.

Podczas wymiany okien zwróć uwagę na rozwiązania dotyczące wentylacji. Zainstalowane w nowoczesnej stolarce nawiewniki i systemy wentylacji pozwalają na wymianę powietrza nawet przy zamkniętym oknie. Dlaczego jest to takie ważne? Jakość powietrza w domu ma istotny wpływ na zdrowie, samopoczucie, koncentrację czy efektywną naukę, z czego nie zawsze zdajemy sobie sprawę. Okazuje się, że ma ona także duże znaczenie w walce z infekcjami, co jest szczególnie istotne w okresie jesienno-zimowym, gdy jesteśmy na nie bardziej narażeni, a w pomieszczeniach, gdzie nie zadbano o dobrą wentylację, kumulują się zarazki. Ponadto zbyt duża wilgotność i zła jakość powietrza mogą powodować astmę czy alergie, na które podatne są szczególnie dzieci.

Zapewnienie dobrej wentylacji w domu nabiera dodatkowo znaczenia, gdy uświadomisz sobie, że człowiek wykonuje 22 tys. oddechów dziennie, a 90 proc. swojego czasu spędza w budynku.

Na rynku są dostępne okna z różnym sposobem otwierania. Jego wybór jest bardzo istotny szczególnie w przypadku dachowych, gdyż pozwala dobrze dopasować okna do rodzaju poddasza. Dzięki właściwemu doborowi wnętrze będzie bardziej funkcjonalne, a otwieranie okna – wygodniejsze. Ważnym czynnikiem decydującym o wyborze sposobu otwierania są uwarunkowania techniczne, m.in. wysokość ścianki kolankowej. Gdy jest ona niezbyt wysoka (ok. 100 cm), najlepszym rozwiązaniem są okna z górnym otwieraniem. By lepiej wykorzystać poddasze, w wielu domach ścianki kolankowe są wyższe, co powoduje, że górna krawędź okna jest na poziomie 205 cm lub wyżej – wówczas wygodniejsze będą te z dolnym otwieraniem.

Najtańszym i najprostszym rozwiązaniem jest wymiana starego okna na nowe o tych samych lub bardzo zbliżonych wymiarach. W przypadku okien dachowych konieczne będzie zdemontowanie części pokrycia dachowego, ponieważ jednocześnie wymieniamy także kołnierz uszczelniający. Jednakże, mimo że producenci przez długie lata zachowują te same rozmiary okien, nie jest sprawą łatwą idealna wymiana starego na nowe bez uszkodzenia wewnętrznej wnęki okiennej. W przypadku okien fasadowych wnękę trzeba będzie od nowa wykończyć gipsem i odmalować, natomiast przy wymianie dachowych trzeba będzie ją naprawić lub wymienić na nową. Wnękę można zrobić z płyt gipsowo-kartonowych, pamiętając o tym, aby płaszczyzna nad oknem była równoległa do podłogi nad oknem, a pod nim - prostopadła. Idealnym rozwiązaniem mogą być dostępne na rynku gotowe wnęki okienne. Są one trochę droższe, ale są wykonane z materiału bardziej odpornego na wilgoć i uszkodzenia mechaniczne.

Nawet najlepsze okna źle zamontowane nie ochronią domu przed stratami ciepła. Ich wymiana wymaga wiedzy i przygotowania – najlepiej więc skorzystać z fachowej ekipy wykonawczej. Ważne jest połączenie okna z warstwami izolacji ściany lub dachu. Producenci oferują gotowe rozwiązania systemowe, które zapewniają ciepły i prawidłowy montaż. Warto z nich skorzystać, aby uniknąć powstawania mostków termicznych na styku okna ze ścianą lub dachem. Ponadto w przypadku planowania wymiany okien połaciowych bardzo ważny jest stan techniczny konstrukcji dachu. Zatem zanim zabierzesz się do wymiany, uzyskaj poradę dekarza, który oceni jego obecny stan.

Wymiana okien w domach jednorodzinnych nie należy do robót opisywanych w przepisach budowlanych. Jeśli działania polegają na tzw. odtworzeniu stanu pierwotnego, rozpatruje się je jako zwykłe użytkowanie rzeczy wynikające z prawa własności. Jeżeli działanie to wiązałoby się jednak z integracją w konstrukcję budynku (powiększenie otworu lub wybicie nowego), zgodnie z treścią art. 28 ust. 1 ustawy Prawo budowlane roboty budowlane można rozpocząć jedynie na podstawie ostatecznej decyzji o pozwoleniu na budowę. Zatem zmiana wielkości okien i zrobienie nowego otworu w elewacji lub dachu podlegają obowiązkowi uzyskania pozwolenia na budowę.

Sprawdź też, czy firma instalująca okna przekaże stare okna do recyklingu. Pod tym kątem najlepsze są wyroby drewniane, które niemal w całości polegają odzyskowi - drewno, szkło i aluminium to naturalne surowce. Jeśli nie, to przy obecnych przepisach dotyczących segregacji odpadów trzeba będzie ponieść dodatkowe koszty związane z odbiorem starych okien.

Materiał powstał przy współpracy z firmą Velux