Wentylacja grawitacyjna kontra mechaniczna – która droższa?

Trudno jednoznacznie stwierdzić, czy wentylacja mechaniczna jest lepsza od grawitacyjnej. Zaletą naturalnej wentylacji grawitacyjnej jest prostota, jak również to, że działa ona bez zasilania energią elektryczną. Największą wadą jest jednak trudność regulowania jej wydajności, bo jest ona uzależniona od warunków atmosferycznych.

Wentylacja mechaniczna jest skuteczniejsza, a możliwość sterowania wydajnością wentylatorów sprawia, że ma się nad nią pełną kontrolę. Niewątpliwą przewagę nad wentylacją grawitacyjną daje jej też możliwość zastosowania urządzenia do odzyskiwania ciepła z wywiewanego powietrza. To niemal niezbędne wyposażenie domu, który ma być energooszczędny, bo umożliwia redukcję zapotrzebowania na energię do ogrzewania pomieszczeń o kilkadziesiąt procent.

Największą wadą wentylacji mechanicznej jest koszt zakupu urządzeń, zwłaszcza gdy ma to być wentylacja nawiewno-wywiewna z odzyskiem ciepła. Co najmniej kilka tysięcy złotych kosztuje centrala wentylacyjna (rekuperator) do domu jednorodzinnego. Jeżeli jednak chcesz mieć model o najwyższej sprawności odzysku ciepła z energooszczędnymi wentylatorami i układem automatycznego sterowania, musisz się przygotować na wydatek nawet kilkunastu tysięcy złotych.

Trzeba też zapłacić za wykonanie sieci przewodów wentylacyjnych nawiewnych i wywiewnych. W niedużym domu jednorodzinnym należy na to przeznaczyć kolejnych kilka tysięcy złotych. Działanie wentylatorów również kosztuje - pobierają energię elektryczną i choć te najwyższej jakości potrzebują jej niewiele (moc ich silników nie przekracza 50 W), to na ich ciągłą pracę trzeba wydać mniej więcej 250 zł rocznie. Natomiast koszt wentylacji grawitacyjnej sprowadza się do ceny wybudowania kominów z przewodami wentylacyjnymi (kilka tysięcy złotych w domu jednorodzinnym) i ewentualnie wydatków na ich okresowe czyszczenie przez kominiarzy (około 100 zł rocznie).

Wysoki koszt instalacji wentylacyjnej nawiewno-wywiewnej z odzyskiem ciepła mają rekompensować niższe koszty ogrzewania. Zapotrzebowanie na potrzebną do tego energię w przeciętnym domu jednorodzinnym zmniejsza się po zastosowaniu rekuperacji o mniej więcej 25% (w domu energooszczędnym nawet o 40%). Zatem w sytuacji gdy dom jest ogrzewany drogim paliwem (propanem, olejem opałowym) albo energią elektryczną, inwestycja w wentylację mechaniczną z odzyskiem ciepła się opłaca. W domu z kotłem na węgiel lub drewno, którego działanie kosztuje znacznie mniej, zastosowanie wentylacji z odzyskiem ciepła może nie przynieść korzyści finansowych.

W każdym przypadku warto jednak się zastanowić nad zamontowaniem tak zwanej wentylacji hybrydowej. Jest to połączenie wentylacji grawitacyjnej i mechanicznej eliminujące ich największe wady - uzależnienie działania tej pierwszej od warunków atmosferycznych i duże wydatki związane z systemem wyłącznie mechanicznym.

Dopóki wentylacja naturalna jest wystarczająca, wentylator nie działa. Uruchamia się automatycznie dopiero wtedy, gdy naturalny ciąg kominowy staje się zbyt słaby. Do wentylacji hybrydowej są przeznaczone specjalne wentylatory wyciągowe nazywane nasadami hybrydowymi, umieszczane na wylotach kominów wentylacyjnych. Ich wirniki nie zakłócają działania wentylacji grawitacyjnej. Moc ich silników wynosi zaledwie 5-15 W, więc pobierają nieznaczną ilość energii, zwłaszcza że uruchamiają się tylko od czasu do czasu. Nasada hybrydowa kosztuje około 900 zł, a sterownik do niej około 750 zł.