Świadectwo charakterystyki energetycznej – do czego się przydaje

Świadectwo charakterystyki energetycznej zawiera ocenę energochłonności budynku w kategorii zużycia energii w kWh/m²rok - niezbędnej do zaspokojenia różnych potrzeb związanych z użytkowaniem takiego budynku (m.in. ogrzewanie, zaopatrzenie w ciepłą wodę, wentylację czy chłodzenie). Obecnie obowiązujące przepisy zakładają, że z przygotowania świadectw charakterystyki energetycznej zwolnione są domy budowane na własny użytek. Gdy decydujemy się na sprzedaż lub wynajem budynku lub mieszkania – musimy zaopatrzyć się w taki dokument.

Jak interpretować świadectwo charakterystyki energetycznej?

Choć świadectwo energetyczne jest dokumentem urzędowym, jego interpretacja nie jest łatwa. Treść, forma i wygląd każdego świadectwa musi być zgodna z Rozporządzeniem Ministra Infrastruktury z dnia 6 listopada 2008 r. Zgodnie z przepisami, w każdym świadectwie muszą się znaleźć takie elementy jak: parametry techniczno-użytkowe budynku lub lokalu mieszkalnego, dane w postaci zużycia energii pierwotnej, użytkowej i końcowej oraz graficzny suwak energetyczny. W parametrach techniczno-użytkowych znajdziemy informacje o budynku, jego konstrukcji, powierzchni oraz opis zastosowanych rozwiązań instalacyjnych.

W świadectwie znajdziemy trzy ważne wskaźniki, opisane symbolami, EU, EK i EP – dzięki nim możemy scharakteryzować budynek z punktu widzenia energochłonności, stąd podawane są w kWh/m²rok. Dla dalszej analizy istotna jest znajomość terminów energii użytkowej EU oraz energii końcowej EK. Zapotrzebowanie na energię użytkową EU to obliczeniowa ilość energii, jaka byłaby potrzebna do ogrzewania, wentylacji i przygotowania ciepłej wody w warunkach idealnych – gdyby wszystkie zastosowywane systemy w budynku miały sprawność rzędu 100 proc.

Jednak w instalacjach występują straty energii, powstają one na skutek wytwarzania energii cieplnej (sprawność kotła), przesyłu (np. grubość i jakość izolacji przewodów), regulacji (uzależniona od zamontowanej automatyki centralnej lub miejscowej – np. zawory termostatyczne) bądź akumulacji (sprawność zbiornika buforującego ciepło). Stąd wskaźnikiem określającym zużycie energii w budynku, powiększonym o straty energii jest wskaźnik zapotrzebowania na energię końcową EK.

Podstawowym elementem świadectwa, przedstawianym w formie suwaka energetycznego jest wskaźnik energii pierwotnej EP – wyraża on obliczeniową wartość zapotrzebowania na nieodnawialną energię pierwotną niezbędną do ogrzewania, wentylacji, przygotowania ciepłej wody użytkowej oraz napędu urządzeń pomocniczych. Wskaźnik EP wynika z odpowiedniego przemnożenia energii końcowej EK, w zależności od rodzaju paliwa.

Poszczególnym rodzajom paliw odpowiadają współczynniki nakładu pokazujące, na ile szkodliwe dla środowiska jest ich pozyskanie. Dla biomasy – współczynnik nakładu wynosi 0,2, natomiast dla energii elektrycznej 3,0. Oznacza to, że nawet bardzo dobrze zaprojektowany dom ogrzewany elektrycznie jest uciążliwy dla środowiska (produkcja energii elektrycznej w Polsce opiera się w głównej mierze na klasycznych elektrowniach węglowych), a budynek o dużych stratach ciepła i instalacjach o niskiej sprawności, ale opalany pelletem (paliwem odnawialnym), jest bardziej ekologiczny i mniej uciążliwy środowiska. Dla obecnie projektowanych budynków minimalna wartość zużycia energii pierwotnej EP nie może przekraczać 95 kWh/m²rok.

Kiedy jest wymagane?

Jeszcze nie tak dawno świadectwo charakterystyki energetycznej budynku było obowiązkowym dokumentem sporządzanym na etapie jego projektowania i budowania. Od 2015 r. po wejściu w życie ustawy o charakterystyce energetycznej budynku ten obowiązek został zniesiony. Teraz właściciele lub zarządcy nieruchomości muszą zlecić sporządzenie świadectwa tylko w przypadku, jeśli zechcą je sprzedać bądź wynająć. Świadectwo będzie w tym wypadku informacją dla nabywcy o zastosowanych rozwiązaniach instalacyjno-konstrukcyjnych.

Ile kosztuje?

Zgodnie z art. 11 ustawy właściciel powinien przy zawarciu umowy sprzedaży przekazać nabywcy świadectwo charakterystyki energetycznej budynku/mieszkania, a przy podpisywaniu umowy najmu – kopię świadectwa przekazać najemcy. Choć zawarcie umowy notarialnej sprzedaży lub umowy najmu nie jest uzależnione od posiadania świadectwa charakterystyki energetycznej – to nabywcy przysługuje roszczenie o jego wydanie. Ewentualnie może zlecić sporządzenie dokumentu na koszt sprzedającego, jeżeli jego pisemne roszczenie nie zostanie spełnione w czasie dwóch miesięcy.

Świadectwo charakterystyki energetycznej może sporządzić tylko osoba posiadająca w tym zakresie odpowiednie uprawnienia – architekt, projektant instalacji sanitarnych itd. Sporządzenie takiego świadectwa nie jest jednak kosztowne. Dla mieszkania ceny wahają się w przedziale 150-300 zł. Dla domu jednorodzinnego o pow. do 150 m²: 300-400 zł. Dla domu jednorodzinnego o pow. powyżej 150 m² ceny zaczynają się od 350 zł. Aby uniknąć niepotrzebnych nieporozumień z drugą stroną transakcji – warto zadbać o sporządzenie takiego dokumentu zawczasu.