Ściemniacz światła. Jak działa? Jaki wybrać?

Delikatna poświata albo pełna jasność – taki efekt daje nam regulowany włącznik, zwany popularne ściemniaczem. Dzięki niemu możemy sterować natężeniem światła w pomieszczeniu, nawet gdy wnętrze rozjaśnia tylko jedna żarówka. Tego typu urządzenia mają wiele zalet, a jedną z nich jest oszczędność energii.

Alternatywą dla tradycyjnego włącznika światła jest ściemniacz. To regulowany transformator, który reguluje parametry prądu dopływającego do żarówki. Dzięki niemu jednym ruchem ręki można regulować natężenie światła w pomieszczeniu, w dowolnym zakresie od 0 do 100 proc. Tego typu ściemniacze stosowane są w domach od wielu lat, jednak obecnie na rynku znajdziemy urządzenia, które mają znacznie większe możliwości.

Ściemniacze – tradycyjne mechaniczne czy nowoczesne elektroniczne?

Najpopularniejsze są obecnie ściemniacze obrotowe. Te mechaniczne wyposażone są w pokrętło lub suwak, za pomocą którego zmniejsza się lub zwiększa natężenie światła, dostosowując je do aktualnych potrzeb. Z kolei obrotowy ściemniacz elektroniczny może być wyposażony w czujnik ruchu, zmierzchu lub w moduł pamięci – po wciśnięciu przycisku odtwarza zapamiętane natężenie światła.

W sprzedaży są także ściemniacze dotykowe, które uruchamia się przez dotknięcie i przytrzymanie odpowiedniego pola na łączniku. Za jego pomocą można rozjaśnić lub ściemnić emitowane przez żarówkę światło. Ściemniacze dotykowe mogą być mechaniczne lub elektroniczne. Te drugie – w wersji szklanej prezentują się efektownie zwłaszcza w nowoczesnych pomieszczeniach. Do ich najpopularniejszych funkcji zalicza się moduł pamięci oraz miękki start – po włączeniu którego żarówka wolno się rozjaśnia lub powoli gaśnie. Niektóre z nich wyposażone są dodatkowo w świecącą diodę ułatwiającą odnalezienie urządzenia na ścianie w ciemności.

Część z dostępnych na rynku ściemniaczy może być sterowana zdalnie – za pomocą podczerwieni lub fal radiowych. Zdalne sterowanie ma taką przewagę nad pozostałymi, że można tworzyć własne kompozycje i rozwiązania świetlne, do których z łatwością powrócisz po naciśnięciu odpowiedniego przycisku na pilocie.

Z jakimi źródłami światła współpracują ściemniacze?

Ściemniacze dostosowane są do współpracy ze wszystkimi typami żarówek: tradycyjnymi, świetlówkami, halogenowymi jak i LED. Różnią się one jednak parametrami technicznymi, dlatego też powinieneś dokładnie wiedzieć, do ściemniania jakiego typu lampy będą ci potrzebne. Do wyboru mamy przede wszystkim najprostsze ściemniacze do zwykłych żarowych źródeł światła. Ściemniacze uniwersalne mogą współpracować z żarówkami żarowymi i halogenowymi o napięciu 230 V lub 12 V, zasilanymi przez transformator.

Osobną grupę stanowią ściemniacze do świetlówek, do których przeznaczony jest oddzielny osprzęt. Najbardziej energooszczędne źródła światła, czyli diody LED, mają bardzo mały pobór mocy, mniejszy niż 10 W. Jeśli chcesz sterować ich natężeniem światła, musisz dobrać odpowiednią ich ilość w obwodzie elektrycznym. Z kolei żarówki LED współpracujące ze ściemniaczami światła są droższym wariantem od modeli typu włącz/wyłącz.

Pamiętaj, że źródła światła współpracujące ze ściemniaczami nie osiągają pełnej 100-procentowej mocy, a jedynie 85-90 proc. Dlatego, gdy zależy ci przede wszystkim na komforcie świetlnym w pomieszczeniu, należy dobrać żarówki o większej mocy – lub wykonać o jedną więcej, niż zostało to przewidziane w projekcie.

Podsumowanie

Decyzja o zamontowaniu ściemniaczy światła jest z pewnością dobrym pomysłem, jeżeli chcesz obniżyć miesięczne rachunki za prąd. Ograniczenie oświetlenia o 25 proc. pozwoli zaoszczędzić aż 20 proc. energii elektrycznej. Dlatego warto je zamontować nie tylko w pokojach dziennych, ale również w rzadziej użytkowanych pomieszczeniach, np. gospodarczych. W przypadku ściemniaczy sterowanych zdalnie zyskujesz ponadto wygodę. Możesz sterować oświetleniem bez ruszania się z miejsca. Ściemniacze mogą być również jednym z elementów tzw. inteligentnego domu – w takiej instalacji sterowanie światłem obywa się przez magistralę. Otrzymujesz wtedy dostęp do regulacji natężenia oświetlenia np. w całym budynku, z poziomu aplikacji dostępnej na smartfony.

Damian Czernik