Rodzaje ogrzewania kominkowego – kominek otwarty czy z wkładem?

Dzięki spalaniu drewna uzyskuje się dużo ciepła, a takie paliwo jest znacznie tańsze niż gaz czy olej opałowy. Paląc w kominku, odciąża się instalację centralnego ogrzewania zasilaną w ciepło wytwarzane w kotle, co pozwala uzyskać spore oszczędności. Są one tym większe, im częściej uruchamia się kominek, ale także im efektywniej wykorzystuje się uwalnianą w nim energię. Jak zatem powinno być zbudowane ogrzewanie kominkowe, by było z niego jak najwięcej pożytku?

Kominek z otwartym paleniskiem ogrzewa, i to dość intensywnie, swoje najbliższe otoczenie – przede wszystkim pomieszczenie, w którym się znajduje. Ale nie działa ekonomicznie. Zdecydowanie większa część ciepła powstającego ze spalania w nim drewna ulatuje przez komin. Działa ze sprawnością raczej nieprzekraczającą 30 proc. Paliwo spala się w nim szybko, co sprawia, że nierzadko siedzącym przed nim osobom jest zbyt gorąco, a przede wszystkim trzeba w nim często dokładać drewna.

Rozwiązaniem doskonalszym, powszechnie stosowanym, jest kominek z wkładem kominkowym. Dzięki temu, że palenisko jest zamknięte ze wszystkich stron, podobnie jak w kotłach grzewczych, udaje się efektywniej wykorzystywać powstające ciepło.

Nominalna sprawność nawet niezbyt wyrafinowanych konstrukcji przekracza 50 proc., a najdoskonalszych - nawet 80 proc. To znaczy, że do ogrzewania domu dostarczają 2-2,5 razy więcej energii niż kominki z otwartym paleniskiem z tej samej ilości paliwa.

Ograniczenie ilości powietrza docierającego do paleniska, możliwe dzięki zamykanym drzwiczkom wkładu, sprawia, że stałopalność wkładów - czyli czas działania po jednokrotnym załadunku paliwa - sięga kilkunastu godzin.

Wkład kominkowy służy do budowy instalacji grzewczej efektywnie wspomagającej, a nawet z powodzeniem zastępującej typową kotłownię, ogrzewającą cały dom. Najpopularniejszym centralnym ogrzewaniem kominkowym jest system dystrybucji gorącego powietrza (DGP). Są to podłączone do obudowy wkładu kominkowego kanały, którymi rozgrzane przez wkład powietrze dociera do odległych pomieszczeń. W ten sposób zasięg działania kominka zwiększa się na cały dom.

W domu ciepło jest najczęściej transportowane za pośrednictwem wody i przekazywane do pomieszczeń przez grzejniki. Stworzono zatem wkłady kominkowe podgrzewające wodę, podobnie jak kotły c.o. Najczęściej są nazywane wkładami z płaszczem wodnym. Do ogrzewania nimi całego domu potrzebna jest oczywiście wodna instalacja centralnego ogrzewania, której wykonanie jest bardziej pracochłonne niż systemu przewodów rozprowadzających ciepłe powietrze, ale wykorzystuje się zwykle instalację c.o. przewidzianą do współpracy z kotłem. Na ogół podłączone do niej równolegle kominek i kocioł pracują na zmianę.

Powietrzne ogrzewanie kominkowe jest systemem mniej skomplikowanym niż wodne. Zaletą tego drugiego jest możliwość nie tylko ogrzewania pomieszczeń, ale także podgrzewania wody użytkowej. Umożliwia ono też precyzyjniejsze dozowanie ciepła do poszczególnych pomieszczeń – dzięki zaworom z termostatami przy grzejnikach. Jeśli w systemie DGP jest zastosowane sterowanie, to na ogół tylko centralne – przez zmianę wielkości strumienia ciepłego powietrza w przewodach, którymi tłoczy je wentylator. W systemach bez niego (grawitacyjnych) można jedynie regulować intensywność spalania paliwa w kominku.