Rewolucje kuchenne: jak zmieniały się nasze kuchnie przez ostatnie 100 lat

Większość powstających obecnie kuchni nie pamięta już o tym, że ich poprzedniczki stanowiły osobne pomieszczenie w domu, gdzie goście nie mieli wstępu. Tymczasem otwarcie kuchni na salon jeszcze kilka dekad temu było w polskich domach rzadkością. Początkowo tendencja ta opanowała budownictwo jednorodzinne, dopiero z czasem zaczęli wdrażać ją deweloperzy sektora mieszkaniowego, zauważając, że towarzyski aneks coraz bardziej podoba się nowym pokoleniom nabywców. Taka przestrzeń odpowiada bowiem nowemu stylowi życia, gdzie kuchnia tworzy doskonały pretekst do spotkań i wspólnego, acz często zaledwie okazjonalnego gotowania w gronie bliskich. Dlatego wiele osób planuje ją tak, by jak najbardziej kojarzyła się z komfortowym salonem ze lśniącymi frontami czy tapicerowanymi siedziskami. W nowoczesnej kuchni gotowanie to frajda, a nie obowiązek należący do gospodyni, jak uważały nasze babcie i prababcie.

W kuchni sprzed kilku dekad podstawowe urządzenia – kuchenkę z gazowymi palnikami czy zlewozmywak, ustawiano w jednym ciągu wzdłuż ściany. Idea trójkąta roboczego opartego na logice wykonywania poszczególnych czynności czy podział na strefy funkcjonalne nie były priorytetowe podczas aranżacji. Nikt nie myślał tyle o ergonomii czy celowym różnicowaniu wysokości blatów co teraz. Największy obszar roboczy stanowił stół, pełniący jednocześnie funkcję jadalni. Obecnie najbardziej zapraszającym elementem kuchni jest wielofunkcyjna wyspa (lub półwysep). Zaopatrzona w barek i hokery przyciąga członków rodziny i gości, zachęcając do wspólnego picia kawy i rozmów.

Na wyspie coraz częściej lokalizuje się też podstawowe sprzęty kuchenne z indukcyjną płytą grzewczą i zlewozmywakiem na czele, aby wykonując rozmaite czynności, mieć zapewniony swobodny kontakt z domownikami.

Unowocześnienie kuchni, a co za tym idzie - usprawnienie pracy w ostatnim stuleciu jest niewątpliwie związane z pojawieniem się nowych sprzętów AGD. Piekarniki, zmywarki, roboty kuchenne, mikrofalówki, lodówki czy inne drobne urządzania zrewolucjonizowały przygotowywanie posiłków. Dla wielu nie do wyobrażenia jest, że jeszcze w pierwszych dziesięcioleciach XX wieku takie dobra uchodziły za luksus. Warto sobie jednak uświadomić, że lodówkę z zamrażarką wynaleziono dopiero w 1939 r., a pierwszy model kuchenki mikrofalowej do użytku domowego pojawił się dopiero w 1967 r. w USA.

Tymczasem pamiętany przez wielu z nas sprzed lat sprzęt AGD nie prezentował się zbyt atrakcyjnie – pracował głośno, a wykonane z kiepskiej jakości materiałów obudowy po krótkim czasie żółkły i trudno było je domyć.

O ile kiedyś głównym wyzwaniem dla producentów AGD było uwolnienie kobiet od najbardziej uciążliwych zajęć w kuchni, obecnie skupiają się oni na tym, by sprzęty pracowały coraz szybciej, ciszej i efektywniej. Wytwórcy kuchennej elektroniki znacznie bardziej troszczą się też o estetykę urządzeń w kuchni i oferują poszczególne modele w dużym wyborze, by łatwo było dopasować je do określonej stylistyki nowoczesnej zabudowy.

Płytę grzewczą może wieńczyć stylowy okap, przypominający np. kryształową lampę. Nowoczesne urządzenia tego typu bywają też jednak chowane w blacie, pojawiając się nad nim tylko w razie potrzeby. Co więcej, lodówki samorozmrażające się, na bieżąco aktualizujące listę zakupów, inteligentne ekspresy do kawy, samoczyczyszczace się piekarniki z programami pieczenia określonych potraw czy inne biżuteryjne cacka pokryte powłokami odpychającymi zabrudzenia są sterowane dotykowo lub zdalnie za pomocą smartfona.

Mimo że współczesnym sprzętem AGD warto się chwalić i często powstaje on kompleksowo w spójnych liniach stylistycznych, wiele osób woli ukryć urządzenia w zabudowie. Tymczasem kiedyś trudno było nawet skompletować szafki z jednego zestawu, nie mówiąc już o sprzęcie AGD z jednej serii. Wielu z nas pamięta też z czasów dzieciństwa meble kuchenne jako nijakie fronty, o niezbyt wysokim standardzie wykończenia oraz to, że takie same można było spotkać w niejednej kuchni...

Obecnie eleganckie fronty kryją zmywarki, piekarniki, lodówki, a także nowoczesne systemy przechowywania, wysuwne i obrotowe, ułatwiające dostęp do całej zawartości szafek. Proste szuflady i półki, mieszczące naczynia w dwóch rzędach, znane z dawnej kuchni okazały się zwyczajnie niepraktyczne. Współcześni konsumenci wolą wygodniejsze rozwiązania, traktując obowiązkowe niegdyś kredensy z przeszklonymi witrynami odziedziczone po poprzednich pokoleniach jedynie jako sentymentalne i stylowe uzupełnienie nowoczesnej kuchni.