Przepis na dom z okiennicami. Zobacz najlepsze rozwiązania

Drewniane drzwiczki, jedno albo dwuskrzydłowe, zamontowane na brzegu otworu okiennego. Tak wyglądają najprostsze okiennice. Nieskomplikowane, ale funkcjonalne, chronią domowników przed niesprzyjającą pogodą i intruzami. Niegdyś malowane, zdobione snycerskimi dekoracjami były też główną ozdobą budynku. Stosowano je więc powszechnie od najdawniejszych czasów. Dopiero w XX wieku zaczęły zanikać, zdając się reliktem przeszłości, niepasującym do prostych brył domów.

Przez lata można było je zobaczyć głównie na wsiach. Przynajmniej w Polsce – bo w krajach południowych, Grecji czy Włoszech nigdy nie wyszły z użycia. Pomalowane w żywych kolorach zatrzaskują się tam od razu, gdy tylko słońce zaczyna mocniej prażyć. Dzięki nim przynajmniej w domach można zachować cień i odrobinę porannego chłodu.

Upalne lata ostatnimi czasy dają się jednak we znaki także mieszkańcom Polski. Zwłaszcza we współczesnych domach przeszklenia są duże, a co za tym idzie w słoneczne dni wnętrza intensywnie się nagrzewają. Okiennice są obok zewnętrznych żaluzji najskuteczniejszą osłoną przed słońcem. Z kolei zimą ograniczają straty ciepła. Oszczędność ta jest szczególnie widoczna, gdy okna nie są najwyższej klasy. Według producentów, przy zastosowaniu pełnych skrzydeł z wewnętrzną izolacją można ograniczyć ilość uciekającej energii nawet o połowę. Dodatkowym atutem jest ochrona przed hałasem.

Dla wielu inwestorów ważny jest jeszcze jeden czynnik, bezpieczeństwo. Solidne okiennice zaopatrzone w zawiasy antywyważeniowe, blokady i haki służą jako zabezpieczenie przeciwwłamaniowe. Zakłada się je np. w domkach letniskowych, które przez znaczną część roku są niezamieszkane. W tańszym wariancie zamyka się je i otwiera ręcznie, ale gdy liczba okien jest duża, a czynność powtarza się regularnie, warto rozważyć zainstalowanie automatycznego systemu.

Jako zabezpieczenie przed włamaniem, czyli bardziej atrakcyjna wizualnie alternatywa dla krat, najlepiej sprawdzają się okiennice stalowe z odpowiednio dobranymi okuciami. Jeśli metalowe skrzydła nie pasują do estetyki domu, można wybrać konstrukcję wielowarstwową, z drewnem na licu. Takie okiennice przypominają małe drzwi antywłamaniowe i są odpowiednio drogie, bardziej kosztowne od typowych rolet i żaluzji.

W bezpiecznych okiennicach stosuje się również aluminium. Anodyzowany metal pasuje szczególnie dobrze do budynków nowoczesnych w formie.

Tańszym rozwiązaniem jest zakup okiennic z PCW. Osłony z tworzywa sztucznego nie wymagają konserwacji, a producenci mogą nadać im dowolny kolor.

Najpopularniejsze pozostają jednak okiennice drewniane. Tradycyjne składa się je z wąskich deseczek łączonych ciesielsko na pióro i wpust i wzmacnianych zastrzałami. Do większych okien lepiej nadają się konstrukcje ramowe. Wykonywane z klejonego, impregnowanego drewna ramy nie paczą się tak, jak lite belki. O wyglądzie takich okiennic decyduje wypełnienie. Może być nim prosta powierzchnia z gładkich desek, ozdobne kasetony czy ażurowo ułożone listewki. W tym ostatnim przypadku lamele bywają osadzone na stałe albo ruchome, co umożliwia regulację oświetlenia. Liczba wariantów jest duża, zwłaszcza że drewno może być pozostawione w naturalnym kolorze albo barwione. Wadą tego materiału jest konieczność regularnej konserwacji. Tańsze i nieco mniej trwałe modele produkowane są z drewna sosnowego, luksusowe z egzotycznych gatunków.

Współczesne okiennice mogą składać się z dwóch prostych skrzydeł – prostokątów. Ale wcale nie muszą. Producenci oferują bardziej interesujące rozwiązania. Można więc zamówić okiennice harmonijkowe, złożone z kilku paneli, także ozdobionych indywidualnie projektowanymi ażurami. Albo dopasować kolor i fakturę powierzchni tak, by po zamknięciu okiennice wyglądały jak część elewacji, z układem poziomych listewek albo gładkimi powierzchniami przypominającymi beton.

Choć okiennice mają wiele zalet użytkowych, decyzja o ich zainstalowaniu wynika najczęściej z przyczyn estetycznych. W naturalny sposób ten rodzaj osłon pasuje do budynków przywodzących na myśl historyczną zabudowę. Po latach nieobecności okiennice wróciły do polskiej architektury wraz z modą na styl dworkowy. Często decydują się na nie także właściciele domów z bali i krytych strzechą rustykalnych chat. Ale równie fantastycznie wyglądają na elewacjach współczesnych domów – stodół z dwuspadowymi dachami.

Pomalowane na biało albo zielono ażurowe skrzydła bywają charakterystycznym detalem willi w prowansalskim czy we włoskim klimacie. Metalowe, proste w formie i pozbawione dekoracji mogą być interesującym wykończeniem współczesnej kostki. Sekret tkwi w dopasowaniu ich stylu do zabudowy – przy współczesnym wyborze nie powinno to jednak stanowić problemu.