Prąd dla domu. Ile wydasz na istalację

W tej dziedzinie nie sprawdza się modernistyczna zasada „mniej znaczy więcej”. Im prostsza będzie instalacja, tym niższy koszt jej wykonania. Nowoczesny dom inteligentny i skromny letni domek, nawet jeśli mają tę samą powierzchnię, wymagają zupełnie różnych rozwiązań.

Nowa inwestycja wymaga wykonania przyłącza elektrycznego. Jego cena zależy m.in. od długości, czyli odległości działki od istniejącej sieci. Za standardowe uznawane są przyłącza o długości nie przekraczającej 200 m. Przewody mogą być przeprowadzone napowietrznie, lub kablowo, opcje te również różnią się ceną. Wreszcie ważnym czynnikiem jest deklarowana moc przyłączeniowa. W przypadku standardowego domu trzeba się liczyć z wydatkiem na poziomie 1200-2500 zł.

Plan instalacji elektrycznej chroni inwestora przed wieloma kłopotami, choćby kłopotliwym krzyżowaniem przewodów z rurami wodno-kanalizacyjnymi i gazowymi, ale też niewłaściwym usytuowaniem gniazdek czy ich zbyt małą liczbą. Szczegółowy plan przydaje się też podczas ewentualnych przebudów i remontów, po latach nie ma kłopotu z odnalezieniem wszystkich elementów. Projekt może przygotować tylko osoba ze stosownymi uprawnieniami, na przykład pracownik biura architektonicznego. Koszt usługi różni się zależnie od złożoności instalacji, ale najczęściej mieści się w przedziale 500-1200 zł.

Projekt instalacji ma jeszcze jedną zaletę, pomaga uniknąć nieporozumień z wykonawcami – negocjuje się sumę za całą pracę. Najczęściej przyjmuje się rozliczenie za tzw. punkt, czyli jeden element instalacji. Punktem jest np. gniazdko elektryczne, lampa, wyłącznik. Wątpliwości pojawiają się, gdy dochodzi do rozliczeń. W interesie elektryka jest liczenie każdego gniazda osobno, inwestor może uznać je za jeden punkt, jeśli są we wspólnej ramce. Takie szczegóły lepiej wyjaśnić na początku.
Koszt wykonania jednego punktu instalacyjnego to obecnie ok. 50-70 zł. Jednostkowa cena może być nieco niższa w przypadku dużych zamówień, różni się też nieco w zależności od rejonu kraju. Na cenę wpływają też utrudnienia w pracy. Większość elektryków żąda wyższych stawek za wykonanie gniazd czy bruzd gdy trzeba kuć twardy beton, a niższych gdy ściana jest np. z cegły.

Poszczególne elementy instalacji są połączone przewodami elektrycznymi. Nie warto na nich oszczędzać, bo ewentualna awaria oznaczać może konieczność kucia ścian, zrywania płytek czy inne kosztowne i czasochłonne prace. We współczesnych budynkach nie stosuje się więc tanich przewodów aluminiowych, nagminnie używanych w PRL. Ich jedyną zaletą jest niska cena, wady to m.in. niższa przewodność elektryczna, mniejsza elastyczność, podatność na odkształcenia wywołująca luzy na stykach.
Przewody z miedzianymi rdzeniami też muszą mieć odpowiednią jakość, trwałą izolację, a przede wszystkim średnicę dobraną do obciążenia. Koszt typowych przewodów 3x1,5 mm używanych np. do oświetlenia wynosi ok. 180-210 zł za 100 m.

Włączniki światła, ramki, wtyczki, oprawki są widoczne na co dzień w przeciwieństwie do większej części instalacji elektrycznej. Jako element wystroju wnętrz powinny dobrze wyglądać. Ceny tych elementów są bardzo zróżnicowane. Gniazdo elektryczne może kosztować mniej niż 5 zł albo więcej niż 150 zł. W sprzedaży są dostępne tanie produkty z niskiej jakości tworzywa i luksusowe modele wykończone ręcznie drewnem, corianem albo naturalnym kamieniem.

Kable i przewody, tablica licznikowa, rozdzielnica, ograniczniki przepięć... Elementów bywa znacznie więcej, od lat w domach przybywa urządzeń elektrycznych, a instalacje stają się coraz bardziej skomplikowane.
Liczba czynników wpływających na cenę sprawia, że koszt wykonania instalacji w dwóch domach o podobnej powierzchni może być diametralnie różny – zarówno na poziomie 10 tys. zł, jak i 50., a nawet 100. Jakość systemu ma bezpośredni wpływ na bezpieczeństwo użytkowników, nie warto więc na niej oszczędzać korzystając z usług niefachowych wykonawców czy sięgając po tanie materiały. Jeśli wybierać tanie elementy, to nie kosztem ryzyka, tylko estetyki. Widoczne na zewnątrz elementy najłatwiej będzie w przyszłości wymienić.