Okna energooszczędne: możliwości, ceny, kryteria wyboru

Oszczędzanie energii to dzisiaj konieczność wymuszona coraz wyższymi jej kosztami oraz prawem budowlanym. Idei tej służą domy energooszczędne, znacznie bardziej ekonomiczne w utrzymaniu od standardowych budynków. Zgodnie z przepisami od 2014 roku nowo wybudowane domy nie mogą zużywać rocznie więcej energii niż 120 kWh/m2, od 2017 – 95 kWh/m2, a od 2021 r. będzie to tylko 70 kWh/m2. Dlatego poza wyborem energooszczędnego materiału na mury opłaca się także zakup okien o dobrych właściwościach termoizolacyjnych. Najlepiej, by ich parametry termiczne wyprzedzały wymagania przepisów budowlanych – taki wybór sprawi, że nawet przy bardzo restrykcyjnym prawie okna przez wiele lat utrzymają wysoki standard.

Okna od zawsze należały do najsłabszych pod względem termoizolacyjności elementów elewacji – trudno im osiągnąć takie parametry, jakie ma choćby ściana wymurowana z pustaków ceramicznych. Obecnie okna zajmują coraz większe płaszczyzny, jednak ich parametry techniczne są nadal gorsze od parametrów muru (przez okna może uciekać nawet do 40 proc. ciepła), dlatego wybierając model odpowiedni do swojego domu czy mieszkania, zwróć uwagę, jaki mają one współczynnik przenikania ciepła. Największe znaczenie dla właściwości termicznych ma współczynnik przenikania ciepła całego okna oznaczony symbolem Uw. Pytani o ten parametr handlowcy mogą podawać współczynnik przenikania ciepła szyby – Ug, który jest zawsze niższy od współczynnika Uw, a tym samym lepszy.

Zgodnie z obowiązującymi przepisami współczynnik Uw okien elewacyjnych nie powinien przekraczać 1,3 W/(m²·K), a połaciowych 1,5 W/(m2·K), w 2017 r. obniżenie wartości współczynnika Uw nastąpi do 1,1 W/(m2·K) – dla okien elewacyjnych oraz 1,3 W/(m2·K) dla połaciowych. Od 2021 r. maksymalna wartość współczynnika Uw okien elewacyjnych nie będzie mogła być wyższa niż 0,9 W/(m2·K), a połaciowych 1,1 W/(m2·K). Już dziś można wybrać okna o współczynniku Uw wynoszącym nawet 0,7 W/(m²·K). Tak dobre parametry okien to przede wszystkim zasługa ich konstrukcji oraz materiałów, z jakich są wytwarzane.

Wybierając okna energooszczędne, zwróć uwagę na szyby - to one w największym stopniu odpowiadają za właściwości termiczne okien. Rozwiązaniem typowym są dzisiaj pakiety złożone z dwóch lub trzech tafli szkła grubości 3-4 mm sklejone na obwodzie, przestrzeń między szybami wypełnia szlachetny gaz, który także ma wpływ na energooszczędność okien. Pakiety zbudowane z dwóch szyb to tzw. pakiety jednokomorowe, ich właściwości termoizolacyjne są na poziomie 1,0 W/(m2·K). Lepsze parametry energooszczędne mają pakiety trzyszybowe – współczynnik przenikania ciepła okna wyposażonego w takie przeszklenia ma wartość na poziomie 0,5-0,9 W/(m2·K).

Dostępne są też okna z pakietem czteroszybowym, przeznaczone do domów pasywnych, o Ug na poziomie 0,3-0,4W/(m2·K). Jednak na razie to produkty bardzo drogie i ich użycie nie zawsze jest ekonomicznie uzasadnione, zwłaszcza że czteroszybowe pakiety pozyskują mniej energii słonecznej i światła naturalnego niż standardowe, nie opłaca się więc ich instalować np. na elewacji południowej. Natomiast zawsze warto zainwestować w okna, w których wewnętrzna szyba została wyposażona w powłokę niskoemisyjną. Sprawia ona, że ciepło wytwarzane przez urządzenia grzejne, oświetlenie i osoby przebywające w pomieszczeniu odbija się od szyby i pozostaje we wnętrzu, ogrzewając je.

Wpływ na właściwości termiczne ma także gaz, jakim została wypełniona przestrzeń między szybami. W pakietach dwuszybowych to najczęściej argon, trzyszybowe wypełnia się również kryptonem. Elementem oddzielającym szyby na określoną odległość jest metalowa lub wykonana z tworzywa sztucznego ramka dystansowa. Bardziej energooszczędne są okna wyposażone w tzw. ciepłą ramkę dystansową wykonaną z materiału o wysokich parametrach izolacyjnych.

Jeśli okna mają typowe wymiary, to ramy okienne - niezależnie od tego, z jakiego materiału je wykonano - mają podobne właściwości termoizolacyjne. Jednak w zależności od materiału osiąga się je w różny sposób. Najbardziej popularne są okna wykonane z twardego i bardzo trwałego PCW, które są również tańsze od drewnianych i aluminiowych. Okna plastikowe odznaczają się tym lepszymi właściwościami energooszczędnymi, im mają więcej komór – może ich być od pięciu do nawet ośmiu. Wpływ na termoizolacyjność okien z PCW ma również głębokość komór, gdyż decyduje ona o głębokości całego profilu okiennego. Lepsze parametry cieplne mają także okna z PCW, w których zastosowano profile wzmocnione kształtownikiem z włókna szklanego lub wypełnione pianką poliuretanową o właściwościach termoizolacyjnych – jednak tego typu okna są droższe nawet od niektórych drewnianych.

Na rynku są również okna drewniane o dobrych parametrach termoizolacyjnych (za najcieplejsze uchodzą modele wykonane z miękkich gatunków drewna). Podobnie jak aluminiowe warto je zastosować zwłaszcza wtedy, gdy mamy zaprojektowane duże lub wielkowymiarowe przeszklenia. Konstrukcja profili z tych materiałów jest bowiem bardziej stabilna od okien z PCW.

Jeśli okna zamontowano od południa, dobrym wyborem będą przeszklenia z profilami aluminiowymi. Są one zazwyczaj węższe niż pozostałe, co daje większą płaszczyznę przeszkleń przy takich samych wymiarach, a tym samym umożliwia efektywniejsze pozyskiwanie energii słonecznej.

Wybierając okna energooszczędne, warto zwrócić uwagę na szerokość profili. Okna o dobrych właściwościach termoizolacyjnych mają profile szersze od standardowych o kilkanaście milimetrów. Głębokość ich zabudowy może mieć nawet ponad 90 mm. Szerokie będą lepiej zabezpieczać przed ucieczką ciepła, są w nich również najczęściej trzyszybowe pakiety. Większa głębokość daje możliwość użycia pakietów szybowych z większą liczbą szyb i większymi przestrzeniami międzyszybowymi.