Ogrzewanie podłogowe i grzejniki. Jak współpracują?

Zastosowanie ogrzewania podłogowego i grzejników w jednej instalacji może się wydawać trudne do wykonania, jest jednak możliwe. Do współpracy tych systemów potrzebny jest odpowiedni układ regulacji, który pogodzi odmienne wymogi każdego ze sposobów ogrzewania.

Ogrzewanie podłogowe zyskuje coraz większą popularność. We współpracy z niskotemperaturowym źródłem ciepła zapewnia niższe koszty eksploatacji w porównaniu z konwencjonalną instalacją grzewczą. W praktyce okazuje się, że w domu nie można całkowicie zrezygnować z tradycyjnych grzejników, np. z powodu zbyt małej nośności stropu pomiędzy kondygnacjami (wylewka kryjąca rury może go zbytnio obciążyć), ograniczonych nakładów finansowych (instalacja podłogowa jest droższa od grzejnikowej) bądź zbyt dużej powierzchni przeszklonej (która jest przyczyną nadmiernych strat ciepła). W takiej sytuacji warto wspomóc grzejnik podłogowy - konwekcyjnym.

Dlaczego ogrzewanie podłogowe?

Główna zaletą ogrzewania podłogowego jest ogrzewanie niskotemperaturowe. Temperatura wody zasilająca grzejniki podłogowe jest znacznie niższa niż w tradycyjnych instalacjach, jej maksymalna temperatura nie przekracza 45°C. Pozwala to na efektywne zasilanie instalacji grzewczej kotłem kondensacyjnym lub pompą ciepła. W przypadku takiego ogrzewania temperatura powierzchni grzewczej mieści się w przedziale 24-29°C. Podłoga może być cieplejsza (30-35°C) tylko w łazience oraz w strefach brzegowych w pobliżu okien. W pomieszczeniach z ogrzewaniem podłogowym występuje pionowy rozkład temperatury, nie ma miejsc nadmiernie nagrzanych oraz niedogrzanych – taki komfort trudno uzyskać grzejnikami. W ogrzewaniu podłogowym ciepło oddawane jest w przeważającym stopniu przez promieniowanie, nie przez konwekcję, jak w przypadku grzejników. Eliminuje to problem unoszenia się z wraz z ogrzanym powietrzem cząsteczek kurzu, które drażnią drogi oddechowe i powodują wysuszanie błon śluzowych.

Dlaczego ogrzewanie grzejnikowe?

Powierzchnia grzejnika jest wielokrotnie mniejsza od grzejnika podłogowego – aby podnieść temperaturę pomieszczenia, grzejnik trzeba zasilać wodą o temperaturze 70-90°C. W przypadku zasilania wodą o niższej temperaturze grzejnik również może działać skutecznie, pod warunkiem ze będzie odpowiednio duży. Ogrzewanie płaszczyznowe ma dużą bezwładność cieplną. Zanim temperatura podłogi osiągnie wymaganą wartość, musi minąć kilka godzin. Z kolei grzejnik konwekcyjny ogrzewa powietrze już po kilku minutach od jego uruchomienia. Jeżeli chcesz zmniejszyć temperaturę pomieszczenia, możesz przykręcić zawór przy grzejniku, ograniczając przepływ wody grzewczej. Ogrzewanie podłogowe po wyłączeniu nadal będzie działać - nie zatrzymasz emisji ciepła zakumulowanej w betonie. Dlatego grzejniki polecane są wszędzie tam, gdzie chcemy precyzyjnie regulować zmiany temperatury – w np. sypialni. Grzejniki sprawdzają się w pomieszczeniach wykorzystywanych sporadycznie oraz wszędzie tam, gdzie meble i wyposażenie zakrywają dużą część
podłogi. W takim pomieszczeniu emisja ciepła przez ogrzewanie podłogowe będzie utrudniona.

Instalacja mieszana

Ogrzewanie grzejnikowe oraz podłogowe może ze sobą współpracować. Jeżeli dom jest ogrzewany grzejnikami, a ogrzewanie podłogowe jest tylko dodatkiem – np. w łazience lub w kuchni, można ją przyłączyć do wysokotemperaturowego obiegu grzewczego za pomocą zaworów typu RTL, nazywanych ogranicznikami temperatury powrotu. Ten element montowany na powrocie pętli ogrzewania podłogowego reaguje na temperaturę przepływającej wody – zamyka przepływ czynnika przez pętlę, w przypadku przekroczenia wartości ustawionej na zaworze (do 50°C). Taki ogranicznik nie reguluje temperatury w pętli podłogowej, a jedynie zabezpiecza podłogę przed przegrzaniem.

Stosowanie ograniczników przepływu ma sens w przypadku jednej, dwóch pętli ogrzewania podłogowego. Jeżeli dom będzie ogrzewany grzejnikami oraz instalacją podłogową w kilku pomieszczeniach – konieczne będzie zastosowanie osobnych obiegów grzewczych. W pierwszym obiegu woda przygotowana przez kocioł bezpośrednio zasila grzejniki, w drugim obiegu należy obniżyć temperaturę wody zasilającej, aby ta mogła zasilać pętle ogrzewania podłogowego. Odbywa się to przy użyciu trójdrogowego zaworu mieszającego, który w odpowiednich proporcjach miesza gorącą wodę z kotła z chłodną wodą powracającą z pętli podłogowych. Zawór zamyka się, gdy temperatura wody zasilającej instalację podłogową jest odpowiednia. Gdy do obiegu podłogówki trafi woda o temperaturze wyższej od dopuszczalnej – termostat wyłącza pompę obiegową, zabezpieczając w ten sposób podłogę przed zbytnim przegrzaniem.

Jeżeli ogrzewanie podłogowe znajduje się tylko na jednej kondygnacji, zestaw mieszający może zostać zamontowany w szafce z rozdzielaczami ogrzewania podłogowego – dzięki temu układ staje się kompaktowy i mieści w minimalnej przestrzeni. Jeżeli szafek jest więcej, tzn. ogrzewanie podłogowe znajduje się na dwóch kondygnacjach, warto wykonać jeden centralny zestaw mieszający w kotłowni.

Damian Czernik