Najtańsze ogrzewanie domu. Które urządzenie grzewcze wybrać?

Z urządzeniami grzewczymi jest tak, że gdy mało się wyda na ich zakup, trzeba dużo płacić za ich działanie. Najtańsze są bowiem proste grzejniki elektryczne, w które można wyposażyć cały dom jednorodzinny, wydając nawet niecałe 2 tys. zł, ale energia elektryczna jest droga, przez co ogrzewanie nimi kosztuje najwięcej. Na przeciwnym biegunie są pompy ciepła – za cały system grzewczy z takim urządzeniem do domu jednorodzinnego trzeba zapłacić znacznie powyżej 50 tys. zł, ale koszt jego eksploatacji jest blisko czterokrotnie niższy niż grzejników elektrycznych.

Względy finansowe sprawiają, że mimo wielu ważnych zalet ani ogrzewanie elektryczne, ani pompy ciepła nie są u nas szczególnie popularne. Choć w porównaniu z nimi kotły na paliwa stałe zdają się mieć prawie same wady (pracochłonna obsługa, dym i zanieczyszczenia), to właśnie nimi jest ogrzewana zdecydowana większość domów jednorodzinnych. Bo właśnie takie ogrzewanie jest najtańsze.

Najpopularniejszymi paliwami stałymi do domowych kotłowni są węgiel kamienny, miał węglowy, drewno, brykiet drzewny lub z węgla brunatnego. W kotłach wyposażonych w specjalne palniki (droższych od prostych kotłów na węgiel i drewno) można spalać drobniejszy pelet drzewny. Kosztuje to nieco więcej, za to obsługa kotła jest wygodniejsza (paliwo jest dozowane automatycznie, a popiołu powstaje niewiele). Najtańszym paliwem mogą być pestki owoców czy ziarno zbóż (może być zarobaczone, a nawet spleśniałe) – płaci się zwykle tylko za jego transport.

Do spalania paliw stałych nadają się kotły nazywane uniwersalnymi lub wielopaliwowymi. Ale jeśli zależy nam na jak niższych kosztach ogrzewania, warto zwrócić uwagę na sprawność spalania. Zwykle jest ona wyższa, gdy kocioł jest skonstruowany z myślą o spalaniu konkretnego paliwa (na ogół nie wyklucza to możliwości stosowania innych, ale wtedy uzyskuje się niższą sprawność).

Są zatem kotły na węgiel typu ekogroszek i na pelet drzewny – jedne i drugie z automatycznymi podajnikami paliwa i elektronicznymi regulatorami sterującymi ich działaniem. W kotłach z odpowiednimi podajnikami i palnikami można spalać także pestki owoców, ziarna kukurydzy i zboże – pod warunkiem że są wysuszone i jednorodne.

Są też kotły przeznaczone do spalania miału węglowego skonstruowane tak, że miał pali się w nich łatwiej niż w uniwersalnym kotle na paliwo stałe. Wysoką sprawność spalania drewna zapewniają kotły nazywane zgazowującymi.

Tanim rozwiązaniem jest ogrzewanie kominkowe. Niemal wszyscy chcą mieć w domu kominek, ale nie zawsze przywiązują dużą wagę do możliwości wykorzystania go do ogrzewania. Wysokiej jakości wkład kominkowy lub piec wolno stojący, wyposażone w tzw. płaszcz wodny umożliwiający im dostarczanie ciepła do wodnej instalacji centralnego ogrzewania, mogą z powodzeniem zastąpić kocioł na drewno, nie zajmując przy tym miejsca w kotłowni.

Jak różnią się koszty ogrzewania domu w zależności od wyboru urządzenia grzewczego? Oto wyniki obliczeń uwzględniających orientacyjne ceny paliw z drugiej połowy 2013 r. i przeciętną sprawność wytwarzania ciepła:

• gruntowa pompa ciepła – 0,16 zł/kWh
• kocioł na węgiel lub drewno – 0,17 zł/kWh
• kocioł na pelet – 0,21 zł/kWh
• powietrzna pompa ciepła – 0,25 zł/kWh
• kocioł na gaz ziemny – 0,27 zł/kWh
• kocioł na gaz płynny – 0,38 zł/kWh (0,60 zł/kWh, gdy zbiornik jest dzierżawiony od dostawcy paliwa)
• kocioł na olej opałowy – 0,45 zł/kWh
• grzejniki elektryczne – 0,58 zł/kWh (w taryfie całodobowej - w zależności od regionu cena może się różnić o kilka groszy).