Modernizacja domowej instalacji elektrycznej

Gdy z gniazdek czuć palonym plastikiem, a przy włączaniu przewodu następuje iskrzenie staje się jasne, że nie unikniesz remontu instalacji elektrycznej. Trzeba się z tym śpieszyć, bo jej awarie to jedna z najczęstszych przyczyn porażeń prądem, a nawet pożarów.

Modernizacja instalacji elektrycznej może sprowadzać się jedynie do jej niewielkiego ulepszenia, jak choćby wymiany zwykłych żarówek na nowe, energooszczędne. Stare włączniki światła zastępuje się nowocześniejszymi, wzbogaconymi o dodatkowe funkcje lub tylko estetyczniejszymi. Wymienia się tablicę z bezpiecznikami na nowocześniejszą.

Pamiętaj też, że wszelkie prace w obrębie instalacji musisz powierzyć elektrykowi, czyli fachowcowi, który ma uprawnienia do prowadzenia tego typu robót. W przypadku większej modernizacji lub rozbudowy instalacji, musi on też sporządzić projekt nowej instalacji. Będzie to zbędne w razie drobnych napraw. Elektryk ustali też, czy roboty o danym zakresie będą wymagały uzyskania pozwolenia na budowę, czy też zgłoszenia we właściwym urzędzie.

Poczciwe pstryczki doczekały się godnych następców. To elektroniczne włączniki, które mają funkcję regulowania natężenia światła, sterowania kilkoma punktami świetlnymi w pomieszczeniu, a nawet programowania czasu świecenia. Włączniki możemy także wymienić na ładniejsze, lepiej pasujące do nowego wystroju pomieszczeń. Choć demontaż starych i montaż nowych jest bardzo prosty (wystarczy zdjąć jego obudowę, odkręcić dwie śrubki, wyjąć, odczepić przewody, zgodnie z instrukcja przymocować je do nowego włącznika, a następnie umieścić go w otworze) to prace te powinno się zlecić elektrykowi.

Gniazdek nigdy za dużo. Niestety z reguły są w zbyt małej liczbie i rozmieszczone nie zawsze tam gdzie najbardziej ich potrzeba. Zamiast kupować kolejny przedłużacz lub rozgałęziacz, zamontuj nowe gniazda. Najpierw jednak dobrze przemyśl, gdzie powinny być i ile ich potrzebujesz. Elektryk zlokalizuje później przebieg kabli w ścianie, a następnie wytnie w murze otwory o średnicy dostosowanej do rozmiaru gniazdek i podłączy je do obwodu. W przypadku instalacji natynkowej, będzie to o wiele szybsze i łatwiejsze, bo nie trzeba wtedy kuć dziur.

W starych domach i mieszkaniach, pod warstwą tynku ukryte są często przewody starego typu, wykonane z aluminium. Są niezwykle kruche i z czasem zwiększa się ryzyko ich przerwania lub pęknięcia. Lepiej więc w porę usunąć je i zastąpić nowymi przewodami miedzianymi.
Przedtem elektryk powinien sporządzić plan naniesienia nowych gniazdek, włączników, punktów oświetleniowych, przyłączy różnych urządzeń (napędu do bramy, wyciągu w okapie, punktów ledowych, podzespołów wentylacji mechanicznej itp.). Ich rozmieszczenie trzeba starannie przemyśleć, późniejsze zmiany będą bowiem bardzo kłopotliwe.

Niestety wymiana kabli wiąże się z kuciem w ścianach i sufitach, czyli powinna poprzedzać większy remont domu lub mieszkania. Po usunięciu starych przewodów elektryk układa nowe, trójżyłowe do instalacji 230 V lub pięciożyłowe – jeśli chcesz do pewnych urządzeń doprowadzić tak zwaną siłę (np. do płyty indukcyjnej). Przekrój przewodów elektryk dobiera pod kątem urządzeń, które mają być podłączone do danego obwodu. Zazwyczaj średnica przewodów do domów jednorodzinnych i mieszkań wynosi 1,5–2,5 mm.
Jednocześnie instalowane są na nowo puszki elektryczne rozgałęźne, gniazdka, włączniki, punkty oświetleniowe.

Jeśli nie chcesz niszczyć tynków pozostaje odłączenie dawnej instalacji i wykonanie nowej, z kablami biegnącymi na wierzchu ścian. Nowe kable można ukryć w specjalnych listwach przypodłogowych mających od spodu miejsce na przewody. Gniazdka montuje się tuż nad takimi listwami, więc nie widać prowadzących do nich przewodów. Gorzej z włącznikami światła, które są umieszczona na wysokości naszych ramion. Do nich trzeba dociągnąć specjalne plastikowe korytka, w których znajdą się przewody. Podobnie przedstawia się sytuacja z oświetleniem sufitowym. Do włączników mogą być pokierowane listwy ciągnące się wzdłuż ościeżnic drzwiowych. Z żyrandoli lub kinkietów można co najwyżej zrezygnować, albo pogodzić się z tym, że widać będzie wiodące do nich osłonki przewodów. Ogromną zaletą instalacji natynkowej jest łatwość jej rozbudowy lub modernizacji.

Układając nowe kable można też wydzielić kolejne obwody elektryczne. Dzięki temu instalacja będzie wydajniejsza i mniej narażona na przeciążenia. W razie awarii w obrębie jednego obwodu, będzie on wyłączany, podczas gdy pozostałe będą funkcjonować nadal. Każdy z obwodów musi mieć swój własny wyłącznik nadmiarowo-prądowy, a kilka obwodów stanowiących jedną grupę – bezpiecznik różnicowo-prądowy. W domach i mieszkaniach tradycyjnie, jeden obwód obejmuje punkty świetlne ścienne i sufitowe, a drugi gniazdka. Warto wydzielić dodatkowe, np. do komputerów, do gniazdek w łazienkach, do oświetlenia posesji.

W starych domach instalacja elektryczna jest chroniona przez stare, wkręcane bezpieczniki lub gdzieniegdzie nawet przez bezpieczniki topnikowe. Modernizacja instalacji to doskonała okazja, żeby się ich pozbyć i zamontować rozdzielnicę z zabezpieczeniem nadmiarowym i bezpiecznikami różnicowo-prądowymi. Rozdzielnice dla domów jednorodzinnych mają też aparaturę ochrony wewnętrznej do przepięć atmosferycznych i łączeniowych.

Jako modernizacja sieci elektrycznej może być też potraktowana instalacja paneli fotowoltaicznych. Po podłączeniu do domowej sieci dostarczą one darmową energię elektryczną, pozyskaną ze światła słonecznego. Póki co to dość drogie urządzenia, a żeby uniezależnić się od elektrowni, należałoby zainstalować ich dużo. Siłą rzeczy ich wydajność zależy oczywiście od pogody, a w naszym obszarze słonecznych dni w ciągu roku nie ma znów tak wiele.

Za rozbudowę instalacji uznaje się też montaż kabli przeciwoblodzeniowych – w rynnach lub pod nawierzchnią podjazdu do garażu i ścieżki prowadzącej do wejścia. Może to być również instalacja nowych punktów świetlnych wokół domu, montaż wideodomofonu, napędu do bramy wjazdowej, rozprowadzanie instalacji alarmowej, elektrycznego ogrzewania podłogowego albo ściennego.