Lukarna czy okno dachowe? Rozważ wszystkie za i przeciw

Zarówno lukarna jak i okno dachowe, choć konstrukcyjnie diametralnie od siebie różne, de facto spełniają na poddaszu to samo, podstawowe zadanie: zapewniają dostęp naturalnego światła do wnętrza. Aspekt doświetlenia zawsze uwzględnia się w projekcie architektonicznym, dlatego wyboru rozwiązania, które odpowiada nam najbardziej, najlepiej dokonać już na etapie planowania domu.

Niewątpliwą zaletą lukarny jest to, że tworzy ona dodatkową powierzchnię na poddaszu. Aspekt ten tym bardziej nabiera na znaczeniu, z im mniejszym kątem nachylenia dachu mam do czynienia. Pewną wadą takiego rozwiązania jest jednocześnie mniejszy procent doświetlenia całego pomieszczenia, ponieważ światło z reguły skupia się jedynie w ograniczonej przestrzeni lukarny.
Jeśli lukarna ma być jedynym źródłem światła naturalnego w pomieszczeniu, jego głębokość, czyli odległość od ściany z oknem do ściany wewnętrznej, nie powinna przekraczać pięciu metrów. Przy większych wymiarach o równomierność oświetlenia będzie trudno.

Funkcjonalność

Nie mniej uwagi warto poświęcić kwestii wygody korzystania z pomieszczeń na poddaszu. Także i tutaj dostrzec można pewne różnice pomiędzy lukarnami i stolarką połaciową. Zwolennik tych pierwszych zauważy pewnie, że na oknach zamontowanych pionowo wszelkie zanieczyszczenia wynikające z działania warunków atmosferycznych osadzają się znacznie wolniej, niż na oknach dachowych. Ten argument uzupełnić może o łatwość mycia stolarki fasadowej.

Producenci okien dachowych wciąż wprowadzają nowe technologie, które nie tylko skutecznie niwelują owe różnice, ale oferują też całkowicie nowe funkcjonalności. Przykładem mogą być okna uchylno-przesuwne. W tych modelach funkcja przesuwna pozwala na wygodne obrócenie zewnętrznej szyby w stronę pomieszczenia, co umożliwia jej dokładne umycie.

Co więcej, takie okno można wyposażyć w powłokę samoczyszczącą, która znacznie ułatwia jego mycie. – Działanie powłoki Bioclean w naszych oknach polega na współpracy dwóch elementów: światła słonecznego, które rozkłada brud przylegający do szyby i uaktywnia właściwości hydrofilne oraz deszczu spłukującego jego resztki, rozłożone pod wpływem promieni ultrafioletowych – mówi Marcin Demski, ekspert firmy Okpol.

Estetyka

Wielu inwestorów w pierwszej kolejności zadaje sobie pytanie: które rozwiązanie będzie najprzyjemniejsze dla oka? Stara łacińska maksyma głosi – de gustibus non est disputandum. To, co jednak możemy uznać za pewnik, to że od zewnątrz lukarna znacznie wyraźniej wpływa na ogólny odbiór budynku, aniżeli okno wtopione w powierzchnię połaci dachowej. Dobrze dopasowana i wykonana, może stanowić prawdziwą ozdobę domu.

Proporcje lukarny powinniśmy zaplanować tak, by komponowała się spójnie z resztą budynku – wejściem, kolumnami ganku czy sąsiadującymi przeszkleniami. Jeśli lukarna ma być tylko jedna, najlepiej umiejscowić ją pośrodku, nad wejściem. Dwie lub więcej powinniśmy rozmieścić symetrycznie. Duża lukarna dobrze będzie wyglądać jedynie na tle odpowiedniej wielkości połaci dachu. Liczne, lecz wąskie nadbudówki jedynie skomplikują konstrukcję dachu, a jeśli umieścimy je zbyt blisko siebie, narazimy konstrukcję dachu na zalegający zimą śnieg.

Montaż, koszty, przepisy budowlane

Postawmy zatem sprawę jasno: wybudowanie lukarny jest zadaniem wymagającym znacznie większych nakładów roboczych i finansowych, aniżeli montaż okna połaciowego. Zwłaszcza w przypadku modernizacji domu. Osadzenie stolarki w gotowym dachu z reguły nie przysparza większych problemów.
Aby uniknąć konieczności przerabiania więźby dachowej, najłatwiej zainstalować okna, których szerokość jest mniejsza niż odległość między krokwiami. Ceny okien i robocizny są zwykle zestandarydowane, dlatego łatwo oszacujesz koszt ich realizacji. Dla pojedynczego okna przeciętnie wynosi on od 1,5 do 2 tys. zł.

Zdecydowanie trudniej określić nakłady potrzebne do zbudowania lukarny. Takie przedsięwzięcie zwiększa powierzchnię przegród zewnętrznych wymagających ocieplenia oraz zabezpieczenia przed wilgocią. Wszelkie załamania połaci dachowej generują też oczywiście dodatkowe koszty związane z pracą ciesielską, obróbkami blacharskimi czy specjalistycznym orynnowaniem. Konstrukcja tego typu to silna ingerencja w geometrię dachu, dlatego nie obejdzie się też bez modyfikacji projektu architektonicznego oraz pozyskania nowego pozwolenia na budowę.