Jakie kamienie i do czego wykorzystuje się w ogrodzie?

Kamień to surowiec w pełni naturalny i trwale zrośnięty z otoczeniem, dlatego można go potraktować jako materiał, który sprawdzi się do budowy oraz wykończenia wszystkich elementów architektury ogrodowej. Różnorodność skał oraz uzyskiwanych z nich elementów sprawia, że kamień jest chętnie wykorzystywany w roli nawierzchni ogrodowych. Posłuży także do budowy murków, tarasów, schodów, ogrodzeń, donic, altan. To tylko niewielka próbka możliwości tego uniwersalnego materiału stosowanego w architekturze ogrodowej od tysiącleci. Niepodważalną zaletą elementów kamiennych jest ich trwałość i możliwość wielokrotnego wykorzystania w różnych funkcjach.

W budowaniu aranżacji ogrodu warto wykorzystać kamień polny. Powstaje on ze skał narzutowych o pochodzeniu lodowcowym, wśród których można spotkać granity, gnejsy, a także porfiry, kwarcyty, piaskowce i szereg innych. Występuje w postaci dużych głazów oraz różnej wielkości otoczaków. Ich zaletą jest trwałość oraz odporność na czynniki atmosferyczne oraz uszkodzenia mechaniczne.

Bardzo popularnym materiałem kamiennym jest kostka brukowa. Najczęściej elementy brukowe mają wymiary 4/6, 8/11, 15/17 cm. Kostka brukowa jest ceniona za swoje właściwości takie jak: bardzo niska nasiąkliwość, mrozoodporność oraz bardzo duża odporność na ścieranie i obciążenia. Prym wśród nich wiedzie kostka granitowa, ale dużą popularnością cieszą się też kostki bazaltowe, sjenitowe czy wykonane z porfiru lub gabro.

Elementami kamiennymi wykorzystywanymi w ogrodach są także płytki kamienne. Mogą być regularne lub nieregularne. Ich szerokość wynosi przeważnie od 15 do 40-50 cm, a grubość od 2 do 10 cm. Im grubsze elementy, tym ich wymiary są większe. Płytki kamienne wykonuje się z różnego rodzaju skał, poczynając od bardzo twardych granitów czy porfirów przez łupek, kończąc na wapieniu czy piaskowcu. Chętnie wykorzystywane są także w ogrodach płytki o nieregularnym kształcie. Ich grubość wynosi zazwyczaj od 1 do 7 cm. Z piaskowców i wapieni wykonuje się również bloczki murowe.

Do chętnie stosowanych w ogrodzie należą również żwiry i grysy określane jako luźny kamień nawierzchniowy. Często wykorzystywany jest też grys bazaltowy, granitowy, kwarcytowy, porfirowy, sjenitowy czy wapienny. Żwir ma pochodzenie polodowcowe i tworzą go różne rodzaje skał. Wiele elementów ogrodowych wykonuje się także z ciosów, kamienia łupanego oraz łamanego. Przeważnie wykorzystuje się w tym celu granit, łupek, bardziej miękkie skały, takie jak marmury, wapienie (w dominującej wśród nich kolorystyce jasnych szarości) i piaskowce (których ciepłe miodowe barwy dodają przytulności ogrodowi o każdej porze roku).

Elementy kamienne są nieodzownym budulcem ogrodów skalnych. W tej roli oczywiście warto zastosować kamień polny lub rzeczny. Na skalniaki wykorzystuje się zarówno kilkusetkilogramowe głazy, do których przeniesienia trzeba potrzeba naprawdę dużo siły, jak i niewielkie otoczaki. Skalniaki najlepiej skomponować z jednego rodzaju kamienia.

Coraz częściej wykorzystuje się także kamień w aranżacji rabat. W tej roli sprawdzi się żwir – jego luźna struktura sprawia, że doskonale przepuszcza wodę, a jednocześnie ogranicza jej parowanie.

Do wypełnienia rabat można też wykorzystać grys. Występuje w bardzo dużej skali barw, co pozwala tworzyć z niego wielobarwne kobierce, na których świetnie prezentują się choćby trawy czy zimozielone krzewy. Stosowanie kruszyw na rabatach ogranicza rozwój chwastów.

Na ścieżki ogrodowe, schody oraz tarasy chętnie wykorzystuje się zarówno kamienną kostkę brukową, jak i płyty kamienne. Wygodnym materiałem na ścieżki ogrodowe są także różnego rodzaju grysy, ponieważ jest to kruszywo o ostrych krawędziach i nieregularnym kształcie, jego elementy łatwo się klinują, a wykonane z nich nawierzchnie są bardzo stabilne. Do budowy murków oporowych stosuje się elementy łupane. Kamienie od zawsze chętnie były stosowane także do budowy ogrodzeń. Wykorzystuje się na nie zarówno ciosy, jak i kamień łupany, łamany czy polny.

Kamień łupany oraz kostka brukowa służą także do wykonywania wysokich rabat. Bardzo modne stały się obecnie wykorzystywane w ogrodach gabiony, czyli kosze tworzące murki, ogrodzenia czy też donice. Wypełnia się je kamieniem nawierzchniowym lub polnym.

fot. Pracownia Projektowa Architektury Krajobrazu Januszówka