Jak upiec chleb w domu? Metody wypieku i proste przepisy

Pieczywo to dla wielu z nas nieodzowny element codziennego jadłospisu. Ciężko wyobrazić sobie śniadanie bez świeżych bułeczek, czy aromatycznego, chrupiącego chleba. Warto pamiętać, że wypieki ze sklepu zawierają wiele konserwantów i substancji chemicznych, które opóźniają proces psucia i sprawiają, że kromki smakują lepiej. W trosce o zdrowie warto nauczyć się piec chleb samodzielnie. Pieczywo własnej roboty smakuje wybornie, a jego wykonanie sprawia wiele radości i nie jest wcale pracochłonne. Poznaj dwa podstawowe sposoby pieczenia chleba i wypróbuj nasze sprawdzone przepisy.

Drożdże, czy zakwas – którą metodę wypieku wybrać?

Na sklepowych półkach znajdziemy wiele rodzajów pieczywa. Bochenki różnią się między sobą rodzajem mąki, dodatkami urozmaicającymi walory smakowe, ale przede wszystkim metodą wypieku. Rozróżniamy dwa podstawowe sposoby pieczenia chleba – metodę z wykorzystaniem zakwasu i procedurę z użyciem drożdży. Obie techniki opierają się na nieodzownym w produkcji pieczywa procesie fermentacji, dzięki czemu chleb rośnie, jest miękki i puszysty.

Drożdże stosuje się najczęściej do wypieku pieczywa jasnego, a ich działanie to zasługa fermentacji alkoholowej. Drożdże rozbijają cukry na etanol i dwutlenek węgla, który zwiększa objętość ciasta i spulchnia je. Metoda z wykorzystaniem drożdży jest prosta i szybka – ciasto z dodatkiem zaczynu jest gotowe do pieczenia już po 2 – 3 godzinach. Do wyrobu pieczywa drożdżowego stosuje się zwykle mąkę pszenną, albo mieszankę mąki pszennej i żytniej.

Pieczywo na zakwasie powstaje bez dodatku drożdży piekarniczych. Tym, co sprawia, że ciasto rośnie, jest ów zakwas, czyli mieszanka mąki i wody, która aktywuje się temperaturze 25 – 30 st. Wzrost i pulchność ciasta to zasługa fermentacji z udziałem bakterii kwasu mlekowego. Metoda z wykorzystaniem zakwasu jest znacznie bardziej pracochłonna, niż proces pieczenia z udziałem drożdży. Żeby pieczywo prawidłowo wyrosło, zakwas musi nabrać mocy, dlatego przygotowuje się go zwykle na kilka dni przed pieczeniem, choć czas, jakie potrzebuje mikstura, żeby w pełni dojrzeć, zależy w głównej mierze od rodzaju mąk. Do wyrobu pieczywa na zakwasie wykorzystuje się przeważnie mąki żytnie – razową, pytlową lub sitkową.

Chleb na drożdżach – czym się charakteryzuje?

Wypieki drożdżowe często uważane są za mniej zdrowe – głównie ze względu na fakt, że w procesie fermentacji drożdży powstaje kwas octowy o działaniu szkodliwym dla żołądka i jelit. W rzeczywistości jednak substancja ta w szybkim czasie ulega utlenieniu, więc o ile nie będziemy pałaszować świeżo upieczonego, jeszcze ciepłego bochenka, nie ma powodów do obaw. Pieczywo drożdżowe jest lekkostrawne, dlatego zaleca się je w przypadku chorób przewodu pokarmowego. Chleb na drożdżach to także dobre źródło witamin i składników mineralnych. W jego kromkach znajdziemy: witaminy z grupy B, biotynę, fosfor, cynk, żelazo, potas, wapń, magnez i błonnik. Złą sławę drożdżowe wypieki zyskały także dzięki mące pszennej która nie jest tak wartościowa, jak ciemniejsze gatunki. Warto jednak podkreślić, że pieczywo jasne może być także bardzo odżywcze – wystarczy wymieszać jasną mąkę z niewielką ilością żytniej i dodać do ciasta pestki, lub nasiona.

Chleb pszenno – żytni na drożdżach. Prosty i sprawdzony przepis

Składniki potrzebne do wypieku chleba:

• 0,5 kg mąki pszennej
• 0,5 kg mąki żytniej
• 40 g drożdży
• 1 szklanka mleka
• 0,5 l wody
• łyżka soli
• szczypta cukru
• prostokątna forma do pieczenia

Mleko dokładnie wymieszaj z drożdżami i cukrem, a następnie odstaw do wyrośnięcia.

Połącz ze sobą obie mąki, dodaj sól, wyrośnięte drożdże i ciepłą (nie gorącą) wodę.

Wyrabiaj ciasto tak długo, aż zacznie odchodzić od rąk. Kiedy uzyskasz gładką, jednolitą konsystencję, odstaw ciasto w ciepłym miejscu i poczekaj, aż wyrośnie.

Kiedy ciasto podwoi swoją objętość, wyrób je raz jeszcze, a następnie przełóż do formy i ponownie odstaw do wyrośnięcia.

Piecz w 180 st. aż skórka osiągnie brązowy, rumiany kolor.

Chleb na zakwasie – właściwości

Pieczywo na zakwasie jest bardzo zdrowe, głównie ze względu na obecność bakterii kwasu mlekowego, które wchodzą w skład naszej flory bakteryjnej. Szczepy bakterii działają osłonowo, niwelują dolegliwości trawienne i chronią organizm przed czynnikami chorobotwórczymi. Jedzenie pieczywa na zakwasie wspiera układ odpornościowy i poprawia pracę przewodu pokarmowego. Kromki chleba żytniego na zakwasie to bogactwo witamin z grupy B, żelaza, magnezu, cynku i innych cennych dla zdrowia mikroelementów. Warto wspomnieć, że tego rodzaju wypieki mają niski indeks glikemiczny, a więc są doskonałe dla cukrzyków i osób, które dbają o linię.

Jak zrobić zakwas krok po kroku

Przepis na zakwas jest bardzo prosty, jednak żeby mikstura zyskała odpowiednią moc, należy troskliwie dbać o nią w trakcie dojrzewania i "dokarmiać" przez kilka dni poprzedzających pieczenie chleba.

Wsyp do naczynia 100 g mąki żytniej i wlej 100 ml letniej wody. Wymieszaj oba składniki i odstaw w ciepłe miejsce (do mieszania nie używaj metalowych sztućców – najlepsza będzie drewniana łyżka lub patyczek do szaszłyków).

Przez ok. 4 dni "dokarmiaj" swój zakwas, dodając do niego łyżkę mąki i łyżkę wody i ponownie odstaw w ciepłe miejsce.

Po upływie tego czasu zakwas jest gotowy do użycia. Jeżeli nie zużyjesz całej mikstury, wstaw ją do lodówki i wykorzystaj przed upływem dwóch tygodni.

Chleb żytni na zakwasie. Przepis na pyszny, sprawdzony wypiek

Składniki potrzebne do przygotowania ciasta:

• 0,5 kg mąki żytniej typu 700
• łyżka soli
• 150 g zakwasu żytniego
• pestki, nasiona
• prostokątna forma do pieczenia

Do miski wsyp mąkę, sól i ziarna. Wlej zakwas i wodę, a następnie dokładnie wymieszaj wszystkie składniki do uzyskania gładkiej, jednolitej konsystencji (masa powinna być gęsta i klejąca).

Przelej ciasto do wysmarowanej tłuszczem formy, przykryj ściereczką lub folią i odstaw na kilka godzin.

Kiedy ciasto wyrośnie, skrop je delikatnie wodą, posyp ziarnami, wstaw do piekarnika i piecz w 210 st. do czasu, aż powierzchnia się zarumieni.

Treści redakcyjne są całkowicie niezależne. Rozwój serwisu zależy od naszych czytelników. Wspierasz nas, kupując produkty z linków lub boksów zamieszczonych w tekście.