Instalacja wentylacyjna. Jak uniknąć problemów z wentylacją domu?

Zaparowane szyby, wykraplająca się zimą na wewnętrznej powierzchni okien para wodna, a w najgorszym razie wilgotne ściany to wyraźne objawy niewystarczająco intensywnej wymiany powietrza w pomieszczeniach. Niepokojącym sygnałem jest też tak zwany wsteczny ciąg, czyli sytuacja, w której przez kratki wentylacyjne w łazience, ubikacji czy w kuchni powietrze (zimne) napływa do wnętrza zamiast być przez nie usuwane na zewnątrz.

Powoduje to wychłodzenie pomieszczeń zimą (szczególnie dokuczliwe w łazience), rozchodzenie się po domu niepożądanych zapachów z ubikacji i kuchni oraz bardzo niebezpieczne zakłócenia działania piecyków gazowych czy kominków, które mogą doprowadzić do zatrucia mieszkańców tlenkiem węgla (zaczadzenia). Dlaczego tak się dzieje i co na to poradzić?

Powodem złego działania powszechnie stosowanej w budynkach mieszkalnych wentylacji naturalnej (grawitacyjnej) może być niedrożny przewód wentylacyjny w kominie. Wtedy należy usunąć przeszkodę utrudniającą przepływ powietrza (często jest nią ptasie gniazdo).

Gorzej, gdy przewód jest po prostu źle wykonany – zbyt wąski, za krótki (komin jest zbyt niski) lub niedostatecznie ocieplony. Wtedy ratunkiem, oprócz przebudowy komina, może być montaż nasady kominowej wspomagającej naturalny ciąg i zabezpieczającej komin przed niekorzystnym działaniem wiatru. Ale takie rozwiązanie często okazuje się nieskuteczne.

Wówczas pozostaje zainstalowanie wentylatora wyciągowego i uruchamianie go w sytuacjach, kiedy powietrze w domu jest intensywnie zanieczyszczane – podczas gotowania, prania, suszenia, kąpieli, korzystania z WC. Trzeba jednak brać pod uwagę, że działanie wentylatora może zakłócić pracę gazowego podgrzewacza wody, kominka z otwartym paleniskiem, czy kotła i dlatego stosowanie mechanicznej wentylacji wyciągowej jest zabronione w pomieszczeniach wyposażonych w takie urządzenia z grawitacyjnym odprowadzeniem spalin.

Problemy z wentylacją bardzo często wynikają z braku otworów, przez które świeże powietrze może napływać do pomieszczeń. Dawniej umożliwiały to nieszczelności w stolarce okiennej, więc jeśli stare okna zostały wymienione na nowoczesne, wyposażone w uszczelki, to najprawdopodobniej właśnie dlatego wentylacja domu działać. Wtedy zwykle pojawia się wspomniane we wstępie zjawisko wstecznego ciągu, które zanika po uchyleniu któregoś z okien. W takiej sytuacji najrozsądniejszym rozwiązaniem jest zamontowanie specjalnych nawiewników w każdym pokoju i ewentualnie w kuchni - w górnej części okien (w ościeżnicy, bądź ramie skrzydła) albo w ścianach nad oknami.

Nawiewniki powinny mieć regulowany stopień otwarcia. Strumień powietrza przepływającego w przypadku ich całkowitego otwarcia powinien się mieścić w granicach od 20 do 50 m3/h przy różnicy ciśnienia 10 Pa po obu jego stronach, a po maksymalnym przymknięciu powinien się zmniejszyć o 70-80%.

Nie można zapomnieć, że nawet przy zamkniętych drzwiach wewnętrznych powietrze napływające do pomieszczeń mieszkalnych musi mieć możliwość dotarcia do otworów wywiewnych znajdujących się obowiązkowo w kuchni, łazience, ubikacji i w pomocniczych pomieszczeniach bez okien. Dlatego w ścianach nad drzwiami wewnętrznymi lub w ich górnej części są potrzebne otwory. Można je ewentualnie zastąpić szczelinami pomiędzy dolną krawędzią drzwi a podłogą.

Powierzchnia przekroju otworów wentylacyjnych lub szczelin netto (z uwzględnieniem zastosowanych żaluzji, kratek lub innych maskownic) powinna wynosić co najmniej 80 cm2 w każdym pomieszczeniu. W dolnych częściach drzwi pomieszczeń, w których znajdują się otwory wentylacyjne wywiewne, niezbędne są otwory o powierzchni przekroju netto co najmniej 200 cm2. Je również można zastąpić szczelinami pomiędzy dolną krawędzią drzwi a podłogą.