Instalacja elektryczna z głową. O czym warto pamiętać?

Każdy dom musi być zasilany energią elektryczną, jednak nie każdy zużywa tyle samo prądu. Źródłem energii elektrycznej dla budynków jednorodzinnych jest sieć elektroenergetyczna, zarządzana przez lokalne przedsiębiorstwo energetyczne. Zanim zaczniesz planować urządzenia elektryczne w domu, musisz sprawdzić w lokalnym przedsiębiorstwie energetycznym, jaką moc przyłączeniową dostaniesz. W nowych domach coraz częściej montuje się kuchenne płyty elektryczne czy przepływowe podgrzewacze wody, które wymagają dużego przydziału mocy. W przypadku starych linii niskiego napięcia zdarza się, że maksymalny przydział mocy wynosi 12-15 kW – podczas gdy podgrzewacz przepływowy zasilający prysznic powinien mieć co najmniej 20 kW.

Łączniki do sterowania oświetleniem i gniazda wtykowe (tzw. kontakty) do podstawowy element elektroinstalacyjny, dzięki któremu na co dzień możesz korzystać z instalacji elektrycznej. W domach montuje się głównie osprzęt podtynkowy – jego mechanizm znajduje się w puszcze instalacyjnej schowanej na ścianie, na zewnątrz widzimy jedynie panel dekoracyjny. Łączniki w pomieszczeniach powinny być zamontowane tak, by trafiać na nie intuicyjne. Ten który uruchamia głównie źródło światła we wnętrzu, umieszcza się zwykle wewnątrz pomieszczenia, przy drzwiach od strony klamki. W przypadku mniejszych pomieszczeń typu garderoba, schowek, spiżarnia – łącznik zlokalizuj przed wejściem. To samo dotyczy łazienek - przycisk zamontowany na zewnątrz nie będzie narażony na wilgoć i zachlapanie. Standardowa wysokość łączników wynosi 130-140 cm nad podłogą, jednak w trosce o wygodę dzieci czy osób niepełnosprawnych coraz częściej umieszcza się je niżej, na wysokości 90-100 cm.

Planując domową instalację elektryczną, zdecydowanie nie powinno się oszczędzać na liczbie gniazd i źródeł światła. Skutków takich decyzji doświadczysz przede wszystkim w kuchni – gdzie kumuluje się najwięcej urządzeń elektrycznych w całym domu. Po kilku latach zazwyczaj brakuje tam gniazd wtykowych na ekspres do kawy, toster, roboty kuchenne czy czajnik elektryczny. Na etapie wykonywania instalacji warto poprosić elektryka, by nawet tam, gdzie na razie nie przywidujesz żadnych urządzeń elektrycznych, wykonał kilka dodatkowych gniazd lub kilka zaślepionych puszek elektrycznych pod gniazda. W ten sposób unikniesz przyszłej konieczności korzystania z rozgałęziaczy, przedłużaczy plączących się pod nogami czy kucia ścian (montowanie dodatkowych puszek w wykończonych ścianach wiąże się z ich remontem). Nie zapomnij o obowiązkowych gniazdach wtykowych dla lodówki, zmywarki czy piekarnika.

W salonie warto pomyśleć zarówno o gniazdach wtykowych, jak i głośnikowych, antenowych albo multimedialnych. W łazience jedno gniazdo elektryczne powinno być zarezerwowane dla pralki – natomiast kolejne dwa w pobliżu lustra, np. na podłączenie suszarki czy maszynki do golenia. Pamiętaj, że gniazda instalowane w łazience powinny być bryzgoszczelne (wyposażone w klapkę, z oznaczeniem IP44). W kuchni i w łazience gniazda wtykowe montuje się nad szafkami, a więc na wysokości 110-120 cm, co najmniej 60 cm od tzw. stref mokrych (natrysk, wanna czy umywalka). W pokojach gniazda umieszcza się najczęściej 20-30 cm od poziomu podłogi. W dużych salonach i na tarasach gniazda montuje się w podłodze – dzięki czemu można podłączyć sprzęt audio-wideo, który stoi z dala od ścian. Pamiętaj, że podłogowe gniazda powinny być zlicowane z posadzką, osłonięte klapką i odpowiednio uszczelnione. Przeznaczone do nich puszki podłogowe są szczelne, dlatego możesz bez obaw czyścić posadzkę na mokro.

Najczęściej sięgamy po standardowy osprzęt elektryczny o podstawowych funkcjach, jednak producenci oferują również nowoczesne łączniki i gniazdka z rozszerzonymi funkcjami. Do takich należą łączniki bezdotykowe – reagujące na przesuniecie przed nimi ręki. Proste, funkcjonalne, a niekiedy bardzo efektowne rozwiązanie stanowi osprzęt podświetlany, którego nie trzeba szukać w ciemności – zarówno gniazda, jak i łączniki mogą być wyposażone w różnokolorowe diody LED. Do bardziej zaawansowanych osprzętów należą łączniki do sterowania roletami i markizami, elektroniczne ściemniacze do regulacji natężenia światła w pomieszczeniu oraz programatory do grzejników, instalacji grzewczych i klimatyzacyjnych, zapewniające sterowanie temperaturą w domu.

Pamiętaj, że w dokumentacji budowlanej musi się znaleźć projekt instalacji elektrycznej – zawierający podstawowe parametry, rozwiązania oraz schematy poszczególnych obwodów. Na tym etapie nie musi być on jednak bardzo szczegółowy – o konkretne rozwiązania możesz go uzupełnić w trakcie budowy. Niemniej jednak projekt instalacji elektrycznej jest potrzebny do uzyskania pozwolenia na budowę. Taki projekt powinno się zlecić elektrykowi z uprawnieniami budowlano-projektowymi (musi on mieć do dyspozycji rzut budowalny budynku z koncepcją wnętrz). Jeżeli rzut budowlany nie zawiera takiej koncepcji – warto przemyśleć, jak będzie wyglądać wyposażenie pomieszczeń.

Damian Czernik