Dom energooszczędny. O to pytamy najczęściej

Dom energooszczędny wyróżnia się odpowiednią izolacją ścian i dachu, prostą szczelną bryłą oraz wykorzystaniem nowoczesnych i ekologicznych urządzeń grzewczych. Choć polskie prawo nie określa pełnej definicji budynku energooszczędnego, można się oprzeć na standardzie energooszczędnym opracowanym przez Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej. Standard energooszczędny, czyli NF 40, obejmuje budynek, w którym roczne zapotrzebowanie na energię użytkową do ogrzewania i wentylacji wynosi do 40 kW/m² powierzchni domu. Z pewnością jest to standard energooszczędny, bo zużycie energii użytkowej w typowym domu wynosi 60-80 kWh/m². Warto wspomnieć o standardzie NF 15 - to budynki pasywne, które zużywają odpowiednio 15 kW/m² rocznie. Ze względu na nakłady inwestycyjne cieszy się on jednak mniejszą popularnością niż budynki energooszczędne.

Ściany domu energooszczędnego mają znacznie wyższe wymagania dotyczące izolacyjności cieplnej niż dom zbudowany według obowiązujących warunków technicznych. Aby zrozumieć te wymagania, należy posłużyć się współczynnikiem przenikania ciepła U, podawanym w jednostkach W/(m²·K). Współczynnik ten określa wielkość przepływu ciepła przez jednostkową powierzchnię danej przegrody budowlanej. Jeszcze kilkanaście lat temu normą były ściany o współczynniku U wynoszącym 0,5 W/(m²·K), teraz zaś musi być on o połowę mniejszy, a od 2021 r. nie powinien przekroczyć 0,20 W/(m²·K).

Aby spełnić takie wymagania, należy zwrócić uwagę na rodzaj i grubość materiału, z którego będą wykonywane ściany. Jednowarstwowe powinny zostać wzniesione z materiału o odpowiednich właściwościach termoizolacyjnych i wytrzymałościowych. Przykładem takiego materiału są bloczki z keramzytobetonu, silikatu bądź betonu komórkowego. W zależności od rodzaju materiału, grubość takiej ściany w domu energooszczędnym wyniesie ok. 38- 50 cm. Ostatecznie to, czy ściana jednowarstwowa osiągnie tak dużą izolacyjność, zależy także od dokładności jej wykonania (jeżeli łączysz bloczki przez klejenie – zaprawa powinna być cienkowarstwowa, aby minimalizować ryzyko wystąpienia mostków cieplnych). W przypadku ścian dwuwarstwowych stosuje się odpowiednio grubą warstwę ocieplenia wykonaną ze styropianu lub wełny mineralnej. Minimalna grubość warstwy w domu energooszczędnym powinna wynosić 20 cm, ocieplenie należy pokryć tynkiem na siatce z włókna szklanego.

Budowa domu energooszczędnego jest 10-15 proc. droższa niż domu tradycyjnego. Wyższych nakładów inwestycyjnych wymaga dodatkowa izolacja ścian, szczelne okna, efektywny system grzewczy oraz - co ważne – wentylacja mechaniczna z odzyskiem ciepła. Cena wentylacji mechanicznej w dużym stopniu zależy od tego, na ile skomplikowane będzie ułożenie rur. Dlatego najlepiej, jeżeli ich przebieg zostanie zaplanowany już na etapie tworzenia koncepcji budynku.

Dzięki lepszym parametrom domy energooszczędne zużywają 3-5 razy mniej energii niż obecnie użytkowane budynki. Zwrot z dodatkowej inwestycji, poniesionej na uzyskanie standardu energooszczędnego, uzyskuje się średnio po 20 latach - zwłaszcza że ceny energii i paliw z biegiem lat rosną. Warto wspomnieć, że w Polsce budownictwo energooszczędne ma wielką przyszłość, z roku na rok inwestycja w tę technologię przynosi coraz bardziej wymierne korzyści. Dom energooszczędny gwarantuje ekologię i czystość – instalacja wentylacji mechanicznej zapewnia świeże i filtrowane powietrze rozprowadzane po pomieszczeniach. Odpowiednia grubość izolacji gwarantuje komfort akustyczny - nie odczuwa sie skutków hałasu ulicznego, jak w domach w standardzie tradycyjnym. Także wartość rynkowa domu energooszczędnego z czasem rośnie i nawet ewentualna sprzedaż nieruchomości nie spowoduje strat, a wręcz zapewni zyski. Podsumowując, budowa domu energooszczędnego jest inwestycją w przyszłość – zarówno pod względem jego wartości rynkowej,
jak i z uwagi na środowisko.

Osoby planujące budowę domu w standardzie energooszczędnym powinny zainteresować się programem dopłat do budynków opracowanym przez Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej. Program NF40 przewiduje dofinansowanie w wysokości 30 tys. zł brutto. Dotacja ta jest częściową spłatą kredytu, który został zaciągnięty na budowę domu. Kłopot w tym, że lista wymagań stawianych przez NFOŚiGW jest bardzo długa i obejmuje takie szczegóły jak instalacje, okna, ściany itp. W efekcie zainteresowanie programem jest niskie – swoboda projektanta jest niewielka, a dodatkowe koszty, które trzeba ponieść, są wyższe od kwoty dotacji.

Damian Czernik