Bezpieczna instalacja elektryczna: kiedy w domu potrzebny jest piorunochron?

Zewnętrzna instalacja odgromowa chroni dom przed pożarem bądź uszkodzeniem ścian lub fundamentów, które mogą być spowodowane wyładowaniem piorunowym. Jego konsekwencją jest bowiem gwałtowny wzrost temperatury materiału słabo przewodzącego prąd, gdy ten przez niego przepływa. Powoduje to błyskawiczne odparowanie obecnej w nim wody i zdarza się, że prowadzi np. do pęknięcia muru. Instalując piorunochron, tworzysz drogę, którą prąd może przepłynąć z dachu do gruntu, nie napotykając na duży opór. Dzięki temu omija on konstrukcję budynku, więc nie powoduje jej uszkodzenia.

O tym, czy budynek powinien mieć piorunochron, czyli ochronę odgromową, decyduje stopień narażenia na uderzenie pioruna, a dokładnie obliczany zgodnie ze schematem przedstawionym w normie wskaźnik zagrożenia piorunowego. Ochrona odgromowa jest potrzebna w domach jednorodzinnych zawsze, gdy ich wysokość przekracza 15 m, a także gdy powierzchnia wynosi ponad 500 mkw. Jest też wymagana we wszystkich domach wzniesionych z materiałów łatwo zapalnych.

Ochrona odgromowa nie stanowi wystarczającego zabezpieczenia przed zniszczeniem domowych urządzeń elektrycznych, które może być spowodowane wyładowaniem odległym od domu nawet o ponad kilometr. Zabezpieczeniem przed tym jest system ochrony przeciwprzepięciowej oparty na urządzeniach nazywanych ogranicznikami przepięć. Występują one w odmianach odpowiednich do różnych zastosowań. W domach jednorodzinnych zwykle stosuje się jednocześnie ograniczniki przepięć klas B i C. Ogranicznik klasy B zabezpiecza instalację przed bliskim i bezpośrednim uderzeniem pioruna, a klasy C zabezpiecza odbiorniki elektryczne przed przepięciami komutacyjnymi i zredukowanymi przez ogranicznik typu B.

To cię też zainteresuje: Niezwykłe pomysły na wyeksponowanie kabli elektrycznych

Kompaktowy zestaw ograniczników przepięć B+C instaluje się w rozdzielnicy głównej, a jeśli pozwoli na to zakład energetyczny – w złączu za głównym zabezpieczeniem. Najlepiej, gdy długość przewodów łączących ogranicznik typu B lub B+C z szyną wyrównawczą nie przekracza 0,5 m.

W budynkach wielorodzinnych zalecane jest zastosowanie urządzeń klasy B+C w głównej rozdzielnicy oraz dodatkowych ograniczników klasy C w rozdzielnicach na każdym piętrze – do zabezpieczenia przed przepięciami wywoływanymi przez uruchamianie urządzeń takich jak silniki elektryczne czy transformatory.

W celu zabezpieczenia przed przepięciami delikatnych urządzeń elektronicznych (komputerów, sprzętu TV i Hi-Fi) stosuje się jeszcze jeden stopień zabezpieczenia - ograniczniki klasy D. Stanowią one uzupełnienie zabezpieczeń klasy B+C, same nie zapewniają bezpieczeństwa. Należy je umieszczać jak najbliżej sprzętu, który mają chronić, dlatego oprócz ograniczników klasy D przeznaczonych do montażu na szynie rozdzielnicy są produkowane także takie do umieszczenia w gnieździe 230 V.