Apetyt na zmiany w projekcie domu. Jakim pokusom najczęściej ulegamy?

Chociaż wszystkie gotowe projekty domów są chronione prawem autorskim, istnieją z góry założone odstępstwa, na które może zdecydować się inwestor. W zależności od biura architektonicznego zakres dowolności bywa mniej lub bardziej ograniczony. Jednak nawet radykalne poczynania zwykle da się ostatecznie ustalić z autorem projektu. Dlaczego i na jakie zmiany w gotowych projektach domów najczęściej się decydujemy?

Chociaż wszystkie gotowe projekty domów są chronione prawem autorskim, istnieją z góry założone odstępstwa, na które może zdecydować się inwestor. W zależności od biura architektonicznego zakres dowolności bywa mniej lub bardziej ograniczony. Jednak nawet radykalne poczynania zwykle da się ostatecznie ustalić z autorem projektu. Dlaczego i na jakie zmiany w gotowych projektach domów najczęściej się decydujemy?

Konstrukcję dachu narzucają zwykle miejscowe plany zagospodarowania terenu lub warunki zabudowy. By się do nich dostosować, zmiana wysokości poddasza w gotowych projektach domów jest nieraz nieunikniona. Wielu z nas jednak kieruje się także chęcią zwiększenia powierzchni użytkowej. By adaptować poddasze na sypialnię czy strych, decydujemy się niekiedy na zwiększenie kąta nachylenia dachu czy podwyższenie ścianki kolankowej. Tego typu zmiany w projekcie domu najczęściej są więc uzasadnione praktycznie.

O zmianach decydują też często wymogi urzędowe czy konserwator zabytków. Bywa, że na danym terenie ze względów kulturowych zabudowa musi być obligatoryjnie pokryta np. dachówką karpiówką. Jednak wielu inwestorów decyduje się na wymianę pokrycia dachowego również ze względów ekonomicznych - gont jest tańszy niż dachówki cementowe, a blacha tańsza niż ceramika.
Gdy zmiany w projekcie domu polegają na zastąpieniu cięższego pokrycia dachowego lżejszym, zwykle nie jest to kłopot. W przeciwnym przypadku jednak konieczne może być całościowe wzmocnienie konstrukcji dachu, który docelowo będzie musiał udźwignąć cięższy materiał. Te sytuacje wymagają niestety dodatkowych ustaleń z konstruktorem i naniesienia na gotowy projekt poprawek, najlepiej na etapie adaptacji budynku.

Dwa główne powody zmiany materiałów budowlanych to obniżenie kosztów budowy i poprawa parametrów cieplnych budynku. Wymaga to jednak fachowej oceny, czy odpowiedniki materiałowe sprostają wymaganiom wytrzymałościowym i zapewnią nośność konstrukcji, a także czy dobrze wpiszą dom w otoczenie. Tego typu zmiany w projekcie domu najlepiej jest wprowadzić na etapie adaptowania budynku. Jest to jednak dość kosztowne i czasochłonne - wymaga ponownego dokonana obliczeń konstrukcyjnych, określenia grubości ścian, kubatury pomieszczeń czy ilości materiału potrzebnego do budowy.
Obecnie biura projektowe oferują budynki w niemal każdej technologii, warto więc od razu zdecydować się na określoną zamiast wprowadzać poprawki w gotowych projektach, które najprawdopodobniej mają swoje funkcyjne odpowiedniki w innych, opracowanych z zastosowaniem interesujących nas materiałów.

...a nawet jego dobudowa czy usunięcie - to częste zmiany w projekcie. Oba te przypadki wiążą się niekiedy z przebudową dachu i większymi zmianami w projekcie domu. Zanim jednak zdecydujesz się na wybór budynku z garażem lub bez niego, zapytaj w biurze architektonicznym, czy wybrany przez ciebie projekt nie jest dostępny także w innych wersjach. Częstą praktyką jest bowiem tworzenie projektów w dwóch wariantach - z garażem lub bez niego (albo podobnie z podpiwniczeniem lub bez). Rzadko jednak będziesz mieć do wyboru garaż jedno- lub dwustanowiskowy. Doprojektowanie garażu o większej powierzchni, zwłaszcza pokrytego tym samym dachem co reszta domu, może pociągać za sobą niemałe i dość kosztowne zmiany w projekcie oraz wymagać pisemnej zgody autora - architekta.

Ta zmiana dotyczy zmniejszenia, powiększenia, przeniesienia, dodania bądź usunięcia drzwi czy okien. Takie zmiany w projekcie domu mogą być spowodowane chęcią doświetlenia pomieszczeń i zaoszczędzenia na energii elektrycznej, dostosowania wnętrza do potrzeb użytkowników i umeblowania, zyskania lepszego widoku za oknem czy też potrzebą zapewnienia sobie prywatności. W tej sytuacji oprócz funkcjonalności trzeba jednak zawsze wziąć pod uwagę estetykę elewacji. Na stolarkę ogromny wpływ mają też niekiedy nakazy konserwatorskie, co dotyczy zarówno wielkości, rozplanowania, jak i sposobu eksponowania drzwi i okien, a niekiedy też osłaniania tych ostatnich (np. za pomocą okiennic).

Może być nieinwazyjna lub pociągać za sobą istotną reorganizację. Decydując się np. na przerobienie garażu na pokój, trzeba na ogół dodatkowo zadbać o zmiany w projekcie w zakresie stolarki otworowej, docieplenia i ogrzewania, wentylacji, zrównania poziomu posadzek, połączenia z resztą pomieszczeń, rozmieszczenia osprzętu elektroinstalacyjnego itp. Bywa to kłopotliwe, ale korzyści przewyższają przeważnie koszt prac projektowych i wykończeniowych. Takich zmian w projekcie domu warto się podjąć chociażby wtedy, gdy wielkość działki umożliwia budowę osobnego budynku z przeznaczeniem na garaż, a dom bez dodatkowego pokoju oznaczałby np. konieczność dzielenia jednego pokoju przez rodzeństwo (dzieci). Z kolei gdy działka jest mała, nieraz lepiej doprojektować garaż w jednej bryle (co zajmie w efekcie mniej miejsca), niż budować wolnostojący kosztem ogrodu.