Pompa ciepła - komu się opłaca? Ile kosztuje ogrzewanie domu pompą ciepła?

Działanie sprężarkowej pompy ciepła polega na przekazywaniu ciepła z ośrodka o niskiej temperaturze do instalacji grzewczej za pośrednictwem płynu roboczego wykonującego tak zwany lewobieżny obieg parowy. Podczas przepływu tego płynu wewnątrz pompy ciepła następuje jego sprężanie, które sprawia, że jego temperatura rośnie o kilkadziesiąt stopni. Właśnie dzięki temu jest możliwe transportowanie ciepła z zimnego otoczenia do cieplejszych od niego pomieszczeń.

Pompa ciepła jest napędzana energią elektryczną. W wyniku pracy sprężarki zamienia się ona w ciepło, ale stanowi ono mniejszą część tego, które dociera do instalacji grzewczej – w przypadku pomp odbierających je z powietrza 30-50%, a w przypadku tych, które odbierają je z gruntu – 20-27%.

Większą część pompa ciepła odbiera z otoczenia. To sprawia, że koszt ogrzewania nią jest niski. Tyle że samo urządzenie jest dość drogie – za powietrzną pompę ciepła odpowiednią do ogrzewania domu jednorodzinnego trzeba zapłacić wraz z montażem 25-30 tys. zł, a za tańszą w działaniu pompę gruntową wraz z niezbędną instalacją wymiennika gruntowego jeszcze więcej – 40-50 tys. zł. To oczywiście znacznie więcej, niż kosztują kotły na węgiel, gaz albo olej, nawet jeśli się uwzględni konieczność wybudowania komina, przyłącza gazu czy instalacji zbiornikowej do magazynowania paliwa, których oczywiście nie potrzeba w domu z pompą ciepła.

Rekompensatą dużego wydatku na inwestycję w pompę ciepła ma być niski koszt ogrzewania domu. Mówiąc o opłacalności, trzeba brać pod uwagę czas zwrotu takiej inwestycji – różnica między ceną pompy ciepła a kotła powinna się zwrócić dzięki niższym rachunkom za eksploatację, zanim urządzenie przestanie się nadawać do użycia. W przeciwnym razie można powiedzieć, że nie opłaca się go kupić.

Za działanie gruntowej pompy ciepła płaci się mniej więcej 0,15 zł/kWh, a powietrznej - 0,28 zł/kWh, natomiast za ogrzewanie kotłem węglowym 0,18 zł/kWh. Wobec znacznie niższej ceny takiego kotła w porównaniu z pompą ciepła nie ma wątpliwości, że jest ona rozwiązaniem droższym. Za to przy ogrzewaniu węglowym trzeba się sporo napracować, a pompa ciepła nie wymaga obsługi. Ma przewagę także pod względem oddziaływania na środowisko.

Ogrzewanie gazem ziemnym kosztuje około 0,25 zł/kWh, czyli porównywalnie jak w przypadku droższej od niego powietrznej pompy ciepła, ale znacznie mniej niż ogrzewanie gruntową pompą ciepła. Tyle że kocioł gazowy wraz z instalacją (kominem, przyłączem) jest od niej tańszy o jakieś 25-30 tys. zł. Przy takich relacjach cen również można mieć wątpliwości, czy opłaca się wybrać pompę ciepła, bo czas zwrotu inwestycji wynosi kilkanaście lat.

Dopiero w porównaniu z drogimi w eksploatacji kotłami na gaz płynny i olej opałowy (koszt ogrzewania 0,35-0,42 zł/kWh – ceny tych paliw mocno się wahają) pompa ciepła wypada korzystnie. Znaczna różnica w kosztach ogrzewania nimi i pompami ciepła sprawia, że droższa inwestycja może się opłacić – czas zwrotu wynosi poniżej 6-8 lat, podczas gdy trwałość najważniejszego i najdroższego elementu pompy ciepła, czyli sprężarki, jest oceniana na 20 lat.

Warto zauważyć, że w przypadku wzrostu cen energii czas zwrotu inwestycji w pompę ciepła ulega skróceniu, bo płacimy zaledwie za 20-50% energii, którą nam ona dostarcza, a resztę otrzymujemy za darmo z otoczenia.