Budowa domu z betonu komórkowego. Wady i zalety
Styropian czy wełna mineralna nie są już konieczne do budowania ciepłych ścian. Wraz z rozwojem technologii i rynku materiałów budowlanych można zbudować nieocieplone ściany o bardzo dobrej izolacyjności termicznej. Takim materiałem jest niedrogi i łatwy w obróbce beton komórkowy, coraz chętniej wykorzystywany w budownictwie jednorodzinnym.
Z roku na rok obserwujemy coraz bardziej zaciętą walkę producentów materiałów budowalnych o jak najniższe współczynniki λ i U ich produktów. Szczególnym zainteresowanie na tym rynku cieszy się beton komórkowy. Ten w kolorze białym wytwarzany jest z piasku kwarcowego - materiału pochodzenia naturalnego, wapna, niewielkiej ilości cementu oraz spulchniacza (proszku lub pasty aluminiowej) utwardzanego parą wodną o ciśnieniu 1,1-1,3 MPa w temperaturze 180-190°C. To najczęściej produkowana i wybierana przez inwestorów wersja betonu komórkowego. Z kolei bloczki w kolorze szarym mają w swym składzie popiół lotny będący produktem spalania węgla. Beton komórkowy nie wydziela szkodliwych substancji dla zdrowia - jest odporny na bakterie, glony i grzyby pleśniowe. Jego odczyn zasadowy nie sprzyja rozwojowi drobnoustrojów.
Beton komórkowy – ciepły materiał budowlany
Beton komórkowy, inaczej gazobeton, obok pustaków ceramicznych jest najpopularniejszym materiałem budowlanym, wykorzystywanym do wznoszenia ścian. Jest lekki i ciepły, a jednocześnie ma dobrą wytrzymałość. Wyróżnia się niewielkim ciężarem i chropowatą budową, której zawdzięczają swą dobrą izolacyjność termiczną – jest najcieplejszym materiałem konstrukcyjnym, a im nisza jego gęstość, tym lepsze ma parametry izolacyjne oraz większą wytrzymałość na ściskanie. W jego najlżejszych odmianach (o gęstości 300 i 400 kg/m3) aż 80 proc. objętości materiału stanowi powietrze. Duże i lekkie bloczki gazobetonu muruje się znacznie szybciej niż cegłę i przy użyciu mniejszej ilości zaprawy, to rozwiązanie do 20 procent tańsze niż budowa z pustaków ceramicznych.
To prawda, że na rynku znajdziemy cieplejsze materiały izolacyjne, ale w przeciwieństwie do nich beton komórkowy ma właściwości nośne – jest na tyle ciepły, że można z niego wznosić ściany jednowarstwowe pełniące jednocześnie funkcję konstrukcyjną i izolacyjną.
Ściany jednowarstwowe z betonu komórkowego
Przy budowaniu ścian jednowarstwowych z betonu komórkowego nie jest wymagane ułożenie izolacji cieplnej. Po wymurowaniu wystarczy je tylko otynkować, po uprzednim nałożeniu na ścianę kleju na siatce tynkarskiej. Ściany tego typu wznosi się szybko, ponieważ mają duże wymiary i niewielką masę. Murowanie ułatwiają także uchwyty montażowe w bocznych ściankach bloczków. Zaprawy używa się tylko do łączenia bloczków w poziomie. W późniejszym etapie łatwo się go obrabia i kształtuje, np. w celu wykonania w bloczkach bruzd do prowadzenia instalacji.
Wymogi dotyczące izolacyjności przegród w budynkach zaostrzają się co kilka lat (kolejne obostrzenia już w 2017 roku). Kiedyś współczynnik przewodzenia ciepła U dla ścian jednowarstwowych mógł wynosić maksymalnie Uemax = 0,5 W/(m2K). Dziś ten wymóg został zaostrzony do Uemax = 0,25 W/(m2K), w związku z czym mury bez ocieplenia muszą mieć większą grubość niż dotychczas – nie oznacza to jednak, że budowa domu ze ścian jednowarstwowych stała się nieopłacalna. Sama izolacja jest tańsza od betonu komórkowego, jednak w przypadku ściany dwuwarstwowej należy uwzględnić także koszty montażu izolacji oraz niezbędną do tego chemię budowlaną.
Zastosowanie betonu komórkowego klas gęstości od 300 do 450 kg/m3 umożliwia wykonanie ciepłych ścian jednowarstwowych (grubości 36-48 cm) o współczynniku przenikania ciepła Ue w granicach 0,18-0,25 W/(m2K) - ściany te spełniają zaostrzone wymagania techniczne współczynnika przenikania ciepła. Gazobeton akumuluje mniej ciepła, jednak znacznie dłużej je oddaje. Wznoszone z niego budynki utrzymują wysoki komfort cieplny pomieszczeń nie tylko zimą, ale na przykład w razie awarii systemu ogrzewania – także latem, chroniąc wnętrza przed przegrzewaniem. Co ważne, materiał ten jest w stanie przyjąć nadmiar wilgoci z pomieszczenia oraz oddać ją – gdy powietrze wewnątrz będzie suche.
Wady betonu komórkowego
Ściany z betony komórkowego nie są pozbawione wad. Ich budowa wymaga dokładnego przestrzegania sztuki budowlanej, nie występują tutaj dodatkowe warstwy ocieplenia, które przykryją dodatkowe błędy. Niewłaściwe wymurowane ściany mogą mieć problem z przemarzaniem – są szczególnie narażone na występowanie mostków cieplnych wokół wieńców stropowych, otworów okiennych i drzwiowych oraz wzdłuż spoin między bloczkami. Problemom z przemarzaniem ścian można zapobiec poprzez zastosowanie dodatkowej izolacji lub elementów z betonu komórkowego (takich jak nadproża, pustaki stropowe, elementy wieńcowe) oraz ciepłochronnych, cienkowarstwowych zapraw do murowania.
Beton komórkowy ma porowatą strukturę, a to sprawia, że dość łatwo chłonie wilgoć. Pod wpływem dużego zawilgocenia zmniejsza się jego izolacyjność cieplna i wytrzymałość na ściskanie – dlatego nie należy budować ścian piwnic oraz konstrukcyjnych poniżej 30-50 cm od poziomu gruntu. Podziemne ściany budynku – fundamentowe i piwnic - muszą spełniać surowe kryteria, ich budulec musi mieć jak najmniejszą nasiąkliwość. Projekt budowlany może przewidzieć wykonanie ścian fundamentowych i piwnic z betonu komórkowego, o ile budulec zostanie starannie zaizolowany przed wilgocią. W tym celu należy zastosować bloczki bez profilowania i murować z wypełnieniem spoin poziomych i pionowych oraz szczególnie starannie wykonać hydroizolację.
Damian Czernik