Ile płaciliśmy za prąd i wodę 15 lat temu?

Najbardziej dotkliwe były podwyżki cen prądu, węgla oraz wody

W Banku Danych Lokalnych GUS-u można odszukać informacje na temat zmian niektórych kosztów związanych z utrzymaniem domu i mieszkania. Główny Urząd Statystyczny podaje między innymi cenę:

• zimnej wody z sieci wodociągowej (stawka za 1 m3)
• energii elektrycznej dla gospodarstw domowych (stawka za 1 kWh w taryfie G-11)
• ciepłej wody z sieci miejskiej (stawka za 1 m3)
• za ogrzanie 1 mkw. lokalu ciepłem z sieci miejskiej (stawka miesięczna)
• węgla kamiennego dobrej jakości (stawka za 1 tonę)

- W bazie danych GUS niestety nie znajdziemy spójnych informacji, które pozwalają na porównanie kosztów gazu ziemnego i wywozu odpadów. Trzeba również zaznaczyć, że ceny podawane przez Główny Urząd Statystyczny mają charakter ogólnopolskiej średniej. Stawki za wodę oraz ogrzanie lokalu w niektórych spółdzielniach i wspólnotach mieszkaniowych mogą się znacznie różnić od wartości z Banku Danych Lokalnych GUS – nadmienia Andrzej Prajsnar, analityk portalu RynekPierwotny.pl.

Zmiany wydatków związanych z użytkowaniem mieszkania warto prześledzić na poniższym wykresie. Przedstawia on zmiany wybranych kosztów utrzymania lokum w latach:

• 2008-2015 (koszt ciepłej wody)
• 1999-2014 (koszt energii elektrycznej)
• 1999-2015 (pozostałe koszty)

Warto zwrócić uwagę, że prezentowane informacje z 2015 r. dotyczą grudnia. Na publikację rocznych danych przez GUS trzeba będzie jeszcze trochę poczekać.

Po przeanalizowaniu porównywanych kosztów okazuje się, że najbardziej dotkliwe były podwyżki cen:

• zimnej wody z sieci wodociągowej (1 m3) - wzrost o 184 proc. w latach 1999-2014
• energii elektrycznej dla gospodarstw domowych (1 kWh) - wzrost o 137 proc. w latach 1999-2014
• 1 tony węgla kamiennego - wzrost o 127 proc. w latach 1999-2014

W nieco mniejszym stopniu wzrosła średnia miesięczna stawka za ogrzanie 1 mkw. lokalu z sieci miejskiej. Od 1999 r. do 2014 r. ta wartość zwiększyła się o 61 proc. (z 2,47 zł/mkw. do 3,97 zł/mkw.). Jednostkowy koszt ciepłej wody wzrósł o 39 proc., ale trzeba pamiętać, że ta zmiana dokonała się w znacznie krótszym czasie (2008-2014).

W 1999 r. Polak mógł kupić więcej prądu i wody niż 15 lat później

Zmiany analizowanych kosztów warto odnieść do sytuacji na rynku pracy. Analiza opierająca się na wskaźnikach podawanych przez GUS oczywiście jest obciążona pewnymi wadami. Średnie wynagrodzenie netto według danych z 2014 r. wynosiło około 2725 zł (72 proc. stawki brutto)
. Bardziej wiarygodna średnia wynagrodzeń, która jest obliczana co 2 lata, w 2014 r. osiągnęła 3292 zł brutto (około 2365 zł netto). To oznacza, że połowa Polaków pracujących na etacie według danych GUS zarabiała mniej niż 2365 zł „na rękę” – tłumaczy ekspert portalu RynekPierwotny.pl. Niestety podany wynik nie uwzględnia np. mikrofirm (do 10 zatrudnionych). Najmniejsze przedsiębiorstwa na ogół cechują się niższym poziomem płac niż firmy zatrudniające więcej osób.

Po uwzględnieniu średniej wynagrodzeń można sprawdzić, jak zmieniły się pensje Polaków w stosunku do kosztów prądu, ogrzewania lub wody.

Wyniki prostych obliczeń wskazują, że w 2014 r. statystyczny Polak za całe swoje wynagrodzenie netto mógł kupić mniej jednostek (m3) zimnej wody z sieci wodociągowej niż piętnaście lat wcześniej (spadek o 19,27 proc.). Ujemna zmiana (-3,15 proc.) dotyczyła też kilowatogodzin energii elektrycznej, dostępnych za przeciętną płacę. W przypadku węgla kamiennego relacja między ceną 1 tony i przeciętnym wynagrodzeniem poprawiła się tylko minimalnie (+1,37 proc.). Znacznie bardziej wzrosła dostępność ogrzewania mieszkań z sieci miejskiej. W 1999 r. za średnie wynagrodzenie netto (1030,06 zł) można było ogrzać 417 mkw. lokalu. Piętnaście lat później analogiczny wynik wzrósł do 596 mkw. Średni koszt ogrzania 1 mkw. był jedyną wartością z analizowanej grupy wydatków, która od 1999 r. do 2014 r. rosła znacznie wolniej niż przeciętne zarobki Polaków.

Autor: Andrzej Prajsnar, ekspert portalu RynekPierwotny.pl