Drewno w kuchni i łazience. Jak zadbać o blat, by służył latami?

Jeden z ulubionych surowców projektantów wnętrz – drewniany blat – jest trwały i ponadczasowy. Doskonale komponuje się z szafkami kuchennymi czy łazienkowymi w jasnych odcieniach. Sprawdza się w tak odmiennych stylach, jak rustykalny, klasyczny, minimalistyczny czy nowoczesny.

Blat do kuchni i łazienki wykonuje się z litego drewna, drewna klejonego lub – najbardziej popularna opcja – płyty wiórowej z fornirem z litego drewna. Wykorzystywany materiał to: dąb, buk, jesion, orzech, brzoza, ale też drzewa egzotyczne: ipe, mahoń, iroko, merbau czy teak.

Jeśli chcemy, by blat służył nam latami, powinniśmy o niego dbać, odpowiednio go zabezpieczając, regularnie konserwując i pielęgnując. Bez obaw! Nie jest to uciążliwe.

Lakierowany czy olejowany?

Zacznijmy od początku. Decydując się na drewno możemy zamówić blat już zaimpregnowany lub surowy. Ten ostatni musimy zabezpieczyć na własną rękę, wybierając jedną z dwóch opcji.

Surowy blat możemy polakierować uzyskując gładką i łatwą do utrzymania w czystości powierzchnię. Bezbarwny lakier chroni blat przed działaniem wilgoci oraz przed zabrudzeniami. Jest bardziej odporny na zarysowania, ale mniej na działanie wysokich temperatur.

Na sklepowych półkach znajdziemy lakiery o różnym stopniu krycia i dające różny efekt końcowy: matowe, półmatowe, satynowe i z połyskiem.
Lakier wydobywa z blatu usłojenie i sprawia, że jego kolor staje się bardziej intensywny. Jeśli chcemy być pewni efektu, warto blat oddać w ręce profesjonalisty.

Drugi sposób zabezpieczenia drewna to olejowanie. Tę czynność spokojnie możemy wykonać w warunkach domowych. Olej – najlepiej lniany (dobrego produktu szukajmy w sklepach oferujących profesjonalne produkty do konserwacji drewna) – wnika głęboko w strukturę blatu, dzięki czemu jest on odporny na wilgoć, kurz, wysokie temperatury i ścieranie. Z czasem może jednak zacząć ciemnieć. Olejowane blaty potrzebują regularnej konserwacji. Pamiętajmy, że użyty w kuchni olej musi być bezpieczny i dopuszczony do kontaktu z żywnością.

Uwaga! Olej jest bezbarwny, ale nadaje drewnu bardziej nasyconą barwę i uwidacznia słoje, nasz blat będzie więc wyglądał nieco inaczej. Jeżeli chcemy, by jego odcień za bardzo się nie zmienił, możemy dodać do oleju białego pigmentu.

Sól i oliwa na plamy

I gotowe! Możemy zacząć korzystać z blatu, pamiętając jednak o kilku zasadach. Przede wszystkim stosujmy podkładki pod gorące naczynia i – co wydaje się oczywiste – za każdym razem, gdy chcemy coś pokroić lub posiekać sięgnijmy po deskę. Każda rysa lub uszkodzenie to miejsca, do których może dostać się wilgoć i zniszczyć drewno.

Blat możemy myć uniwersalnym mleczkiem do czyszczenia, na rynku dostępne są też specjalne preparaty do drewna (ważne, by te używane w kuchni były dopuszczone do kontaktu z żywnością). Sprawdza się też wilgotna szmatka z odrobiną płynu do mycia naczyń lub mydła. Niezależnie od rodzaju zabezpieczenia ważne, by za każdym razem blat wytrzeć do sucha.

Dodatkowo plamy po gorących naczyniach lub ślady po wodzie usuniemy oliwą wymieszaną z solą. Jeśli na blat wyleje się kolorowy alkohol, warto w to miejsce ponownie wetrzeć olej lniany. W ten sposób unikniemy przebarwień.

Jak konserwować blat?

Kolejny krok: pielęgnacja. Blat lakierowany przecierajmy co pewien czas specjalnymi woskami i preparatami olejowymi. Wraz z upływem lat lakier może się jednak ścierać. Ewentualnych uszkodzeń lepiej nie naprawiać samemu, ale zlecić pracę stolarzowi.

Gdy już dojdzie do odpryśnięcia lub wytarcia lakieru w określonym miejscu konieczne jest ponowne szlifowanie, a następnie lakierowanie całej powierzchni blatu.

Blat olejowany potrzebuje systematycznego olejowania. Można to robić punktowo, tylko w tych miejscach, gdzie blat jest najbardziej zużyty: w okolicach zlewu, umywalki czy kuchenki. Wybrane miejsce oczyszczamy, jeśli to konieczne przecieramy papierem ściernym, a następnie odkurzamy miękką, szczotkową końcówką, przecieramy wilgotną szmatką, a gdy drewno wyschnie nanosimy warstwę oleju lub wosku.

Raz na rok dobrze jest pokryć blat olejem w całości. I tu może się przydać szlifierka. Zanim zaczniemy pracę zabezpieczmy sprzęty, podłogę i fronty szafek folią malarską czy papierem. Olej nanosimy równomiernie za pomocą np. szerokiego pędzla, zostawiamy na pół godziny, a następie po około 20-30 minutach wycieramy do sucha miękką szmatką. Olejowanie i wycieranie blatu w zależności od tego, co zaleca producent powtarzamy dwa lub trzy razy. Na koniec blat polerujemy szmatką z miękkiej tkaniny np. flaneli czy bawełny ręcznie lub za pomocą wiertarki z tarczą polerską.

Odpowiednio zabezpieczony, konserwowany i pielęgnowany blat będzie ozdobą naszej kuchni czy łazienki przez wiele kolejnych lat.