Diody LED - fakty i mity

Z mitami na temat oświetlenia LED rozprawia się Adam Gołąb, menedżer ds. efektywności energetycznej w TRILUX Polska.

To zależy. Teoretycznie diody LED mogą funkcjonować jeszcze dłużej, z czasem jednak świecą coraz mniej intensywnie. Przyjmuje się, że w warunkach laboratoryjnych ilość emitowanego światła nie jest mniejsza niż 70% wartości początkowej po:

• 250 tys. godzin w wypadku diod barwy pomarańczowej,
• 150 tys. godzin – barwy czerwonej,
• 125 tys. godzin – barwy żółtej,
• 30-70 tys. godzin – dla barw zielonej, niebieskiej i białej.

Niestety, warunki codziennego użytkowania są zazwyczaj gorsze niż laboratoryjne. Trwałość diod w dużym stopniu zależy od wydajności ich chłodzenia (im lepsza, tym większa żywotność). Można jednak założyć, że emitujące białe światło moduły LED, zamontowane w prawidłowo skonstruowanym urządzeniu, będą świecić o 30% słabiej niż na początku eksploatacji nie wcześniej niż po ok. 50 000 godzin działania.

Dla porównania, przeciętna trwałość tradycyjnych żarówek to około 1000 godzin, zaś świetlówek kompaktowych – 10 000 godzin. Nawet jeśli nie uwzględniasz oszczędności związanych z mniejszym zużyciem energii przez LED-y, opłaci się zakup oświetlenia diodowego w cenie pięciokrotnie przekraczającej wartość świetlówki zwartej, generującej zbliżoną ilość światła.

Oprawy z modułami LED generującymi białe światło mogą działać 50 000 godzin i więcej. To ponad 5 lat nieprzerwanego świecenia. Przy założeniu, że dziennie oświetlamy pokój przez 5 godzin, oprawa z diodą może służyć ponad 25 lat!

Prawda. Duża częstość włączania nie wpływa negatywnie na trwałość diody. Zależność taka zachodzi natomiast dla świetlówek kompaktowych. Podstawowym powodem ich „przepalenia” jest ubytek materiału z elektrody podgrzewanej w momencie zaświecania (podobnie jak dzieje się w wypadku żarnika żarówki tradycyjnej). Dlatego im częściej włącza się takie lampy, tym krócej one służą.

W diodach źródłem światła jest rekombinacja elektronów w półprzewodniku, powodująca wytwarzanie fotonów lub - mówiąc inaczej - zmiany położenia cząsteczek w warstwach tworzących diodę, w wyniku których powstaje światło i ciepło. Nie ma tu substancji, której ubytek prowadziłby do „przepalenia”.

Fałsz. Choć przegrzewanie złącza warstw diody jest najczęstszą przyczyną ich uszkodzeń, w dobrze skonstruowanej oprawie oświetleniowej zjawisko takie nie występuje. Producenci projektują oprawy tak, by ciepło wydzielane przez umieszczone w nich LED-y było szybko i sprawnie oddawane do otoczenia.

Jeśli dioda zainstalowana jest w dobrze zaprojektowanym urządzeniu, do przegrzania nigdy nie dochodzi. Może być ono jednak spowodowane nieprawidłowym montażem oprawy LED, zanieczyszczeniem radiatora bądź dostarczeniem prądu o zbyt dużym napięciu. By zminimalizować ryzyko uszkodzenia, na etapie instalacji warto zadbać o to, by obudowa i radiator diody dokładnie przylegały do podłoża. Co równie istotne, należy stosować wyłącznie zasilacz dostarczony przez producenta i nie stosować opraw LED w środowisku, do którego nie są przeznaczone.

Poszczególne urządzenia różnią się odpornością na zapylenie, wilgoć i inne czynniki. Dobierając źródła światła do specyficznych pomieszczeń, warto upewnić się, że ich parametry pozwolą na bezproblemowe funkcjonowanie w warunkach danej przestrzeni.