Dom nowoczesny czy tradycyjny - czy nadal istnieje dylemat?

Jaki styl reprezentują wznoszone dzisiaj domy jednorodzinne? Czy współczesna architektura nie ma nic wspólnego z dawną? Kto decyduje się obecnie na dom tradycyjny, a komu milsza jest nowoczesna bryła?

W katalogach i na stronach biur projektowych znajdziemy rozróżnienie na budynki nowoczesne i tradycyjne, ale nie są to jedyne klasyfikacje. Oprócz tych dwóch podstawowych typów domy jednorodzinne dzielą się także na wiele równorzędnych kategorii według charakterystycznych elementów projektów. Przeważająca większość jest kompilacją, w której przenikają się elementy tradycyjne z bardziej współczesnymi.

Architektura współczesna charakteryzuje się przede wszystkim prostotą formy. Jeszcze do niedawna nierozerwalnie była związana z pokryciem w postaci dachu płaskiego. Dziś również znajdziemy takie rozwiązania, choć o wiele więcej można spotkać propozycji ze skośnymi połaciami.

Nowoczesny projekt domu wybierają zwolennicy dużych i licznych przeszkleń. To dobre rozwiązanie, jeśli lubisz jasne wnętrza otwarte na ogród, nieszczęśliwe zaś, jeśli budujesz na niewielkiej posesji, w gęstej zabudowie. Aby jak najwięcej światła wpadało do wnętrza, ramy okienne są w takich projektach minimalizowane, nie spotkasz tu podziałów przeszkleń, nie ma też wśród nich regularności. Obszerne okna i koniecznie przesuwne drzwi balkonowe sąsiadują z portfenetrami (oknami nieotwieralnymi, sięgającymi podłogi) oraz pasmowymi. Panoramiczne przeszklenia zestawia się z mniejszymi formami, a także bulajami, które wprowadzają element marynistyczny.

Ponad wszystko nowoczesny projekt domu stawia na minimalizm. Dach dwupołaciowy coraz rzadziej jest ozdabiany lukarnami, usiany bywa natomiast oknami dachowymi i ich zestawami zajmującymi duży fragment przekrycia.

Często wybierana prosta bryła nowoczesnego domu, o ścianach pozbawionych udziwnień, nie tylko odpowiada gustom dzisiejszych inwestorów, ale też jest wynikiem optymalizacji kształtu dającego komfort użytkowy i aranżacyjny. Najczęściej wznoszone są budynki o powierzchni ok. 150 mkw. - zdecydowanie odchodzi się od projektowania przesadnie dużych i trudnych do ogrzania brył. Nowoczesność idzie w parze z ekologią i optymalizacją potrzeb współczesnej rodziny.

Wbrew pozorom prosta bryła oparta na planie prostokąta i przykryta dwuspadowym dachem nie została wymyślona dziś. To wielki powrót do dawnej zabudowy wiejskiej. Nowoczesny budynek, który jest łatwy do wyposażenia i projektowania aranżacyjnego, okazał się najbardziej ekonomiczny, tak w budowie, jak i utrzymaniu. Zarówno domy energooszczędne, jak również pasywne czerpią z dawnej tradycji. Dodatkowo tego typu estetyka wydaje się ponadczasowa, zmiana dotyczy jedynie okien i materiałów wykończeniowych.

Dla kogo dom tradycyjny?

Nie wszystkich urzeka surowość nowoczesnych domów. Chłodne kolory, w które są one ubierane, prostota

formy, kompaktowość wnętrza nie są dla każdego. W domach tradycyjnych znajdziemy rozbudowane kształty, podziały na skrzydła, wysunięte ryzality, ozdobne facjaty, wykusze i podcienie. Wejście główne będzie wyraźnie oznaczone, choćby okazałym gankiem lub wiatrołapem. To zdecydowanie rozwiązanie dla osób szukających reprezentacyjności w dawnym stylu.

Wielospadowy dach będzie ozdobny, łączący wiele elementów. Spotkasz tu tradycyjne lukarny oraz wole oczka, a poza tym tarasy i balkony o różnej powierzchni. Przez to pomieszczenia będą miały również indywidualny charakter. Nawet przy przeszkleniach znaleźć można zdobienia w postaci szprosów czy okiennic.

Nieduże tradycyjne budynki mają swój urok i przytulność, większe doskonale spełniają oczekiwania dużych rodzin, nawet wielopokoleniowych. Pamiętaj jednak, że wybór domu o bryle tradycyjnej może wiązać się z wyższymi cenami nie tylko budowy, ale również eksploatacji. Sam wielospadowy i rozbudowany dach jest o wiele kosztowniejszy oraz trudniejszy w budowie niż dwuspadowy. Z drugiej strony daje ciekawsze rozwiązania przestrzenne na poddaszu.

Bryła wiernie oddająca tradycyjne zasady architektoniczne wymaga tradycyjnych materiałów budowlanych i wykończeniowych, dzięki którym możliwe jest osiągnięcie spójności estetycznej, dlatego też w takiej sytuacji warto dokładnie rozważyć znacznie wyższy koszt budowy oraz późniejszego utrzymania i konserwacji domu.

Złoty środek

Niezdecydowanych ucieszy wiadomość, że większość wybieranych dziś projektów łączy w sobie elementy domów z przeszłości z nowoczesnymi rozwiązaniami. Obserwujemy powrót do tradycyjnej zabudowy staropolskiej, stylowych dworków czy modernistycznych willi. Zestawienie ich elementów z nowoczesnymi, oszczędzającymi energię materiałami i uproszczeniem formy pozwalającym na oszczędności podczas budowy, najlepiej odpowiada rynkowemu zapotrzebowaniu.

Pod względem estetycznym również stawiamy dziś na wypośrodkowanie. Nowoczesne, modne chłodne materiały, takie jak polerowany beton, stal, blacha oraz szkło, ocieplają elementy tradycyjnej architektury (np. facjata, wykusz czy oranżeria). Także surową formę kubikowego prostopadłościanu bryły z płaskim dachem często przełamuje fragment tradycyjnej drewnianej oblicówki.